Samenvatting

Dit onderzoek binnen de leerroute Master SEN Gedragsspecialist heeft als titel: "Help, ik kan niet kiezen".
Het onderzoek vindt plaats op een ZMLK-school onder leerlingen met een verstandelijke beperking en/of een autismespectrumstoornis. Veel leerlingen in het ZML-onderwijs hebben moeite met het maken van keuzes. Vaak worden die keuzes ingeperkt door het aanbieden van veel structuur. Toch is het van belang dat kinderen wel hun eigen keuzes maken omdat dat een stuk zelfbeschikking geeft die wezenlijk is voor een mens. Tijdens het onderzoek bleek dat de keuzemoeilijkheden voornamelijk voorkomen tijdens vrije spelmomenten. Het onderzoek richt zich dan ook vooral op die momenten.
Met dit onderzoek wordt bekeken in hoeverre leerlingen binnen het ZML-onderwijs geholpen kunnen worden om beter hun keuzes te kunnen maken. De onderzoeksvraag luidt dan ook : Hoe kunnen wij ervoor zorgen dat kinderen bij ons op school beter leren om hun eigen keuzes te maken? Aan deze onderzoeksvraag hangen en aantal deelvragen die tijdens het onderzoek beantwoordt worden:
-Wat hebben deze kinderen nodig om keuzes te kunnen maken? -Welke vaardigheden beheersen deze kinderen al en met welke vaardigheden hebben deze kinderen moeite? -In welke situaties kunnen deze kinderen wel goed kiezen en in welke situaties hebben deze kinderen daar moeite mee? -Wat kan deze kinderen helpen keuzes te maken? -Wat merken we aan deze kinderen als ze beter leren kiezen?
Om te komen tot een onderzoeksgroep is er met leerkrachten in het ZML-onderwijs gesproken en al snel bleek dat het een heel herkenbaar probleem is dat overigens niet alleen geldt voor kinderen met een autismespectrumstoornis maar voor heel veel kinderen met een verstandelijke beperking. Een aantal kinderen uit het ZML-onderwijs zijn geïnterviewd en samen met hun is een eigen keuzekist gemaakt waarin materialen zitten die ze zelf hebben uitgekozen om te mogen kiezen op vrije spelmomenten. De betreffende leerkrachten is gevraagd om scoreformulieren bij te houden voor elke keer dat de leerling werkt met deze keuzekist. Ondertussen werden de nodige wijzigingen aangebracht in de keuzekist (bv, in aantal keuzemogelijkheden, in soorten van keuzemogelijkheden, uitleggen van keuzemogelijkheden, etc.).
Aan de hand van de scorelijsten en de gedane aanpassingen tijdens het onderzoek zijn conclusies getrokken en wordt een advies gegeven. Hopelijk geeft dit onderzoek een handvat voor leerkrachten binnen het ZML-onderwijs die merken dat leerlingen worstelen met het maken van vrije keuzes tijdens vrije spelmomenten zodat hier in de toekomst gebruik van kan worden gemaakt.