Samenvatting

Om goed te leren rekenen is het belangrijk dat rekenfeiten voldoende geautomatiseerd worden. Zwakke rekenaars in de bovenbouw blijken noal eens tellend te rekenen. Het Domino-systeem is een hulpmiddel voor leerlingen die vastlopen bij het optellen en aftrekken tot en met 100. Het heeft als doel tellend rekenen los te leren laten en 'verkeerde'sprongen door het tiental te voorkomen. Het Domino-systeem is bijna vijftig jaar geleden ontwikkeld door G.Bakker, RT-er bij de OBD in Enschede.
Dit onderzoek richt zich op de vraag of het Domino-systeem een goede methode is voor automatisering van optellen en aftrekken tot en met 20. Om dit te onderzoeken zijn op een basisschool in twee paralelle groepen 4 vier groepen geselecteerd. De selectie vond plaats op grond van prestaties bij optellen en aftrekken van de Tempo Toets Rekenen (TTR) van Tije de Vos. Zo ontstonden er twee groepen die hierin langzaam scoorden en twee groepen die relatief sneller waren. Één van de twee langzame groepen kreeg gedurende acht weken begeleiding met het Domino-systeem. Vervolgens is de TTR opnieuw bij alle vier de groepen afgenomen en zijn de resultaten met elkaar vergeleken. De nameting met de TTR leverde geen significante verschillen op tussen de langzame groep met en zonder begeleiding.
In groep 4 komen echter niet alle leerlingen bij de TTR toe aan sprongen door het tiental. Juist dit onderdeel vormt nogal eens een struikelblok in groep 4. De begeleiding met het Domino-systeem zette met name in op rekenen door het eerste tiental. Derhalve is er bij de nameting met de TTR een extra test ingezet die de vaardigheid rekenen door het eerste tiental meet. Hier werd wel een significant verschil gevonden tussen de langzame groep met en zonder begeleiding. Dit wijst erop dat het Domino-systeem een goede remediërende methode kan zijn bij rekenen door het eerste tiental. Het onderzoek is echter te kleinschalig vor harde uitspraken.
Amerikaans onderzoek toont aan dat zwakke rekenaars steun hebben aan handgebaren bij optellen en aftrekken. Het zou extra steun geven aan het werkgeheugen.