Samenvatting

1.1 Techniek verliest talent
Verschillende branches in de technische sector kampen met een tekort aan personeel en de verwachting is dat deze tekorten ook in de komende jaren zullen blijven bestaan (ROA, 2013). Om de tekorten op te vangen wordt hard gewerkt aan het motiveren van jongeren om een technische opleiding te gaan volgen (zie bijvoorbeeld (Platform Bèta Techniek, 2012), (Platform Bèta Techniek, 2014)). Daarbij wordt met name ook aandacht besteed aan het werven van meisjes. Recente cijfers laten zien dat deze inspanning succes heeft: tussen 2007 en 2013 steeg het aandeel meisjes dat op de havo een Natuur en Techniekprofiel kiest van 15% naar 26% en op het vwo van 20% naar 38%. In het hbo groeide het percentage vrouwelijke studenten in bètarichtingen in die periode van 14% naar 20% (SCP, 2014).

Hoewel er dus veel wordt geïnvesteerd in het werven van jongeren voor technische studies blijkt tegelijk dat een aanzienlijk deel (ruim 40%) van de jongeren die een technische opleiding hebben gevolgd niet terecht komen in een technisch beroep (Gelderblom & Hek, 2014) (Volkerink, Berkhout, & Graaf, Bèta-loopbaanmonitor 2010, 2010). Om te zorgen voor voldoende geschoolde medewerkers voor technische bedrijven is dus naast aandacht voor de werving van jongeren voor technische opleidingen, ook aandacht nodig voor het voorkomen dat technisch geschoolde medewerkers ‘weglekken’ naar andere sectoren. In dat kader voeren de hogescholen Windesheim en Saxion, met financiële ondersteuning van Tech Your Future, onderzoek uit naar hoe technische bedrijven hun HR-beleid zo kunnen aanpassen dat uitstroom voorkomen wordt en dat hun bedrijven aantrekkelijk worden voor nieuwe instromers (Vos, Rademaker, Jong, Alons, Riemsdijk, & Vries, 2014).

1.2 Vooral vrouwen stromen uit
Opvallende uitkomst in de onderzoeken naar uitstroom uit de technische sector is dat de uitstroom van technisch opgeleide vrouwen hoger is dan die van mannen (Gelderblom & Hek, 2014): bètavrouwen werken minder vaak in een bètaberoep dan bètamannen (Volkerink, Berkhout, & Graaf, 2010). Dat is jammer, niet alleen gezien het geld dat is geïnvesteerd in het motiveren van meisjes om voor een technische studie te kiezen, maar ook omdat de instroom van vrouwen een manier kan zijn om het personeelstekort in de techniek te beperken. Bovendien toont onderzoek aan dat diversiteit in het personeelsbestand (zoals bijvoorbeeld diversiteit qua gender) een positief effect heeft op bedrijfsresultaten en met name ook goed is voor de innovatiekracht (European Commission, 2013). Maatregelen om het weglekken van vrouwen te voorkomen dragen dus niet alleen bij aan het voorkomen van personeelstekorten maar ook aan het verhogen van de kwaliteit van de sector.
Er zijn dus verschillende redenen om aandacht te besteden aan de oorzaken van het ‘weglekken’ van technisch opgeleide vrouwen uit de technische sector. Over dit onderwerp is nog niet veel bekend: de meeste onderzoeken over vrouwen en techniek gaan over keuzes die gemaakt worden tijdens de studieloopbaan. Over de fase erna is veel minder bekend. Met ons onderzoek proberen we een deel van de kennislacune op te vullen.