Dossier Aanvaarbeveiliging bij schutsluizen
Dossier Aanvaarbeveiliging bij schutsluizen
Samenvatting
Schepen maken gebruik van schutsluizen om het verschil tussen twee waterstanden te overbruggen.
In de kolk van de schutsluis wordt de waterstand verhoogd of verlaagd tot het juiste waterniveau om
het schip zijn weg te laten vervolgen. Voordat het schip hiervan gebruik maakt, dient het schip de
sluiskolk binnen te varen. Bij het binnenvaren van de sluiskolk bestaat de kans dat het schip niet tijdig
kan afremmen, waarna het in contact komt met het keermiddel, de sluisdeur. Indien het schip het
keermiddel doet bezwijken, vervalt de waterkerende functie van de schutsluis. Het kan ook voorkomen
dat het schip het keermiddel enkel beschadigd waardoor de schutsluis niet kan functioneren. Het
gevolg hiervan is dat de opvolgende schepen gestremd worden. Een aanvaarbeveiliging wordt
toegepast in schutsluizen om een niet tijdig binnenvarend schip tot stilstand te brengen voordat het
in contact kan komen met het keermiddel. Hiermee wordt het risico op stremming van het
scheepvaartverkeer verlaagd en wordt de waterveiligheidsfunctie verhoogd.
In Nederlandse binnenvaartschutsluizen zijn er verschillende soorten aanvaarbeveiligingen toegepast.
Er zijn aanvaarbeveiligingen welke op een vast niveau zitten en er zijn dynamische – meegaan met de
waterstand – beveiligingen. De aanvaarbeveiliging kan gebruik maken van een installatie om een schip
te doen stoppen of doormiddel van het vervormen van de aanvaarbeveiliging zelf. De vervorming van
de aanvaarbeveiliging geeft een remweg van het schip, de afstand tot het schip stil komt liggen. Een
aantal bestaande varianten zijn beschouwd op deze punten.
Uit interviews is gebleken dat er enkele tekortkomingen zijn bij de bestaande varianten. De
tekortkomingen zijn in kaart gebracht en beschreven. Met deze kennis zijn een zestal varianten
ontwikkeld, welke een mogelijke optimalisatie van de huidige varianten zijn. De bestaande en de
optimalisatie varianten zijn doormiddel van een Trade Off Matrix beoordeeld op verschillende criteria.
Dit heeft geleid tot een vijftal varianten welke als meest geschikt zijn beoordeeld voor een mogelijke
toepassing in de Nederlandse binnenvaarsluizen.
Schepen brengen een scheepsmassa met een vaarsnelheid in contact met de aanvaarbeveiliging, dit
wordt uitgedrukt als de aanvaarenergie. De grootte van de aanvaarenergie bepaald voor een groot
deel het ontwerp van de aanvaarbeveiliging. De aanvaarbeveiliging dient de aanvaarenergie te kunnen
opnemen om het schip tot stilstand te brengen. Voor de maatgevende aanvaarenergie zijn er twee
situaties beschouwd, de gemiddelde snelheid en de maximaal te behalen snelheid; de grenssnelheid.
De maatgevende situatie dient vervolgens op de aanvaarkans te worden gecontroleerd, de kans op
voorkomen van een aanvaring met deze aanvaarenergie.
De vijf varianten uit de Trade Off Matrix zijn verwerkt in een ontwerptool, de Aanvaarbeveiligingtool,
welke een aanbeveling geeft op de best mogelijk toe te passen variant bij de ingevulde schutsluis
gegevens. Er zijn enkele factoren welke van invloed zijn op het aangrijpingspunt van de belasting welke
resulteren in de maatgevende oplegreactie van de variant. Daarnaast is per variant de methode van
energieopname verschillend, deze is beschreven en berekend. De berekenmethode is toegevoegd in
de Aanvaarbeveiligingtool. In de tool wordt automatische berekend of de maatgevende belasting
optredend bij aanvaring kan worden opgenomen. De Aanvaarbeveiligingtool geeft voor de variant de
meeste geschikte dimensionering weer en de resulterende krachten, oplegreacties, vrijkomend bij
aanvaring. De op te nemen aanvaarenergie, de dimensionering en de vrijkomende krachten zijn per
variant verschillend doordat er per variant andere factoren maatgevend zijn.
Als laatste onderdeel wordt er een schetsontwerp voorgedragen voor de Zuidersluis van Eefde, hierin
is een advies opgenomen voor de toepassing van de aanvaarbeveiliging. De input van het ontwerp is
het resultaat van de Aanvaarbeveiligingtool, deze casestudy geldt tevens als een validatie van de tool.
De resultaten hieruit zijn opgenomen in de conclusie.
Organisatie | Hogeschool Windesheim |
Opleiding | Civiele Techniek |
Afdeling | Domein Techniek |
Partner | TBI-Mobilis BV |
Datum | 2019-06 |
Type | Bachelor |
Taal | Nederlands |