De exportrelatie tussen de regio Zwolle en Duitsland
rapportage over de huidige export en het export potentieel vanuit de regio Zwolle met DuitslandDe exportrelatie tussen de regio Zwolle en Duitsland
rapportage over de huidige export en het export potentieel vanuit de regio Zwolle met DuitslandSamenvatting
Exportwaarde vanuit Nederland en Overijssel
De totale waarde van de Nederlandse export bedroeg 453,4 miljard Euro (2012) . De export vanuit de provincie Overijssel bedroeg 18,3 miljard Euro (2012) .
In totaal zijn in de regio Zwolle 20,1% van de bedrijven internationaal actief of in buitenlandse handen (landelijk gemiddelde is 18%, Limburg is de meest ‘internationale’ provincie, Friesland de minst ‘internationale’ provincie).
Voor Overijssel zijn MKB-bedrijven verantwoordelijk voor 80% van de exportwaarde.
De totale waarde van de Nederlandse export richting Duitsland bedraagt 99,2 mjrd (2011) (24,2% van de totale export), waarvan 46 mjrd doorvoer (´re-exports´).
Er zijn geen aanwijzingen dat Oost- Nederlandse provincies meer handel drijven en exporteren richting Duitsland dan andere provincies.
Chemische producten zijn de belangrijkste export producten voor Overijssel. Voor de noordelijke provincies en voor Gelderland zijn dat vooral ´food and live animals´.
Het is aannemelijk dat vanuit de regio Zwolle bedrijven in de agrifood, grondstoffen en chemie exporteren naar Duitsland.
Nordrhein-Westfalen (NRW) is de belangrijkste Duitse deelstaat voor wat betreft Nederlandse export. Ruim 40% gaat er naar toe.
Duitsland scoort tweede als bestemming voor Nederlandse diensten (12,5 mjrd in 2011, 10 mjrd in 2010).
De diensten die Nederland exporteert richting Duitsland zijn: transport (35%), reisverkeer (35%), zakelijke dienstverlening (23%).
Deze gegevens geven waarschijnlijk ook een indicatie van welke bedrijven in de regio Zwolle en de provincie Overijssel actief zijn in de diensten export.
Exportgroei richting Duitsland
Bijna 80% van de Nederlandse bedrijven die nu actief zijn in Duitsland verwachten groei te halen in Duitsland. Dat zal volgens de meeste bedrijven gaan via autonome groei, zoals introductie van nieuwe producten en aanboren van nieuwe markten.
Er liggen kansen voor regionale bedrijven in de Duitse auto-industrie, machinebouw, chemie en diensten.
Vanuit de negen topsectoren bekeken kan worden gezegd dat voor alle topsectoren Duitsland kansen biedt voor groei.
3
Zuid-Duitsland is economisch de sterkste regio, heeft de laagste werkloosheid, de sterkste groei, en besteedt relatief het meest aan innovatie.
Nederlandse export heeft met 32,4 miljard Euro ‘slechts’ een aandeel van 6,3% in de totale import van Zuid-Duitsland, hetgeen lager is dan het aandeel van Nederlandse export in alle andere Duitse regio’s .
In Zuid-Duitsland zijn de meet- en regeltechniek, auto- en machinebouw (High Tech Systemen en Materialen), biotech (Life Sciences & Health en Energie) en ICT groei- en kans sectoren voor Nederlandse bedrijven.
Exportgroei langere termijn
Om te groeien in export richting Duitsland op langere termijn zal nodig zijn: innovatie (in het MKB), inzetten op een sterkere toeleveringspositie richting de Duitse industrie, inzetten op export van diensten/online diensten, en het uitbreiden van investeringen in Duitsland.
Innovatie en internationalisering hangen samen
Innovatie en internationalisering in het MKB gaan sterk samen. MKB-bedrijven kunnen worden ingedeeld in vijf groepen als het gaat om innovatie: koplopers, ontwikkelaars, toepassers, volgers, en niet-innovatieven.
Van de koplopers is 59% actief in de export, van de ontwikkelaars 39%. Van de volgers en niet-innovatieven zijn respectievelijk slechts 15 en 11% actief in de export.
Lokale aanwezigheid
Lokale aanwezigheid vanuit de regio Zwolle kan alleen bijdragen indien het een aanvulling kan bieden op huidige Nederlandse ondersteuning in Duitsland.
Exportbelemmeringen
De exportbelemmeringen lijken vooral aan de kant van bedrijven zelf te liggen. Gebrek aan bekendheid met de Duitse markt, regelgeving, zakencultuur, en taal zijn de kernbelemmeringen. Hierdoor leeft er bij veel regionale ondernemers een gevoel dat ze niet weten waar te beginnen en hoe het aan te pakken.
Instellingen gericht op handelsrelatie
Er zijn veel instellingen in Nederland die zich volledig of gedeeltelijk bezighouden met de handelsrelatie tussen Nederland en Duitsland.
Het is niet goed mogelijk om uitspraken te doen over de mate van effectiviteit van deze instellingen. Wat is vooral opvalt is het gebrek aan samenhang tussen de verschillende instellingen.
Dat kan er in resulteren dat regionale ondernemers geen overzicht en goed inzicht hebben van de bestaande instellingen en hun dienstenpakket. Ondernemers weten niet bij wie ze kunnen aankloppen voor goed advies en ondersteuning.
4
Exportbevordering
Exportbevordering op de korte termijn betekent vooral gerichte en concrete kennis- en informatieoverdracht en ondersteuning richting ondernemers.
De opzet van een centraal en herkenbaar ‘loket’ voor regionale ondernemers kan hieraan bijdragen. Een mogelijke opzet voor een soort van Internationaal Zakendoen Expertise Centrum (IZEC) of ‘Duitsland-desk’ is bijgeleverd.
Op langere termijn is het van belang innovatie (in het MKB) te stimuleren om export richting Duitsland te laten groeien en aansluiting te blijven houden bij de Duitse industrie en dienstverlening. Duitsland investeert meer in research & development (R&D) dan Nederland.
Organisatie | Hogeschool Windesheim |
Afdeling | Domein Business, Media en Recht |
Lectoraat | International Business |
Datum | 2014-02-02 |
Type | Rapport |
Taal | Nederlands |