Het enigma Hezbollah
Aard, doelstellingen, handelen, optreden en dreigingHet enigma Hezbollah
Aard, doelstellingen, handelen, optreden en dreigingSamenvatting
De Tweede Libanonoorlog kwam voor een groot gedeelte van de internationale gemeenschap
en publieke opinie als een verrassing. Na de Israëlische terugtrekking uit Zuid-
Libanon in 2000 maakte Libanon immers een periode van wederopbouw door.
Terugkijkend op het conflict lijkt het erop dat de strijdende partijen zich door het conflict
hebben laten verrassen. Hezbollah ontvoerde twee Israëlische militairen in het grensgebied
bij Sheba Farms, wat een onverwachts krachtige militaire Israëlische reactie en de Tweede
Libanonoorlog tot gevolg had. Israël werd op zijn beurt verrast door de kwaliteit en volhardendheid
van Hezbollah’s militaire defensieve en offensieve vermogen. In hoeverre kan de
verrassing die de Tweede Libanonoorlog voor de strijdende partijen en de internationale
gemeenschap vormde gerelateerd worden aan de aard, doelstellingen en de handel en wandel
van Hezbollah?
De primaire onderzoeksvragen in deze bijdrage betreffen de aard van Hezbollah en de aard
en omvang van de dreiging die de beweging vormt. Is Hezbollah een zuiver Libanese Sjiitische
politiek-maatschappelijke beweging of een beweging met een veel verstrekkender
agenda en nauwe banden met het buitenland? Verder worden de oorsprong, aard en doelstellingen
van Hezbollah aan de hand van een aantal significante ontwikkelingen en gebeurtenissen
met betrekking tot het conflict tussen Israël en Hezbollah beschreven. Behalve de
strijdende partijen komen daarbij de rol en invloed van derde partijen aan bod. Na een
beschouwing over de stand van zaken waarbij de belangrijkste bij het conflict betrokken
actoren de revue passeren volgt een slotbeschouwing waarin de hoofdvragen beantwoord
worden.
Hezbollah heeft zich na 1990 tot een belangrijke machtsfactor binnen de Libanese politieke
verhoudingen ontwikkeld doordat de beweging wezenlijk verschilt van de andere spelers in
de Libanese politieke arena. Geïnspireerd door het Iraanse Sjiitische Islamisme streeft Hezbollah
een tweetal strategische doelstellingen na: het doen verdwijnen van Israël, en het
stichten van een Libanese Islamitische Theocratie. Hezbollah presenteert zich in de eerste
plaats als een Libanese verzetsbeweging en stelt dat de strijd niet bij de Libanese zuidgrens
zal stoppen. De grens tussen Libanon en Syrië is nooit goed vastgelegd en vooral de onduidelijke
situatie in het grensgebied bij Sheba Farms werd voorafgaand aan de Tweede Libanonoorlog
door Hezbollah gebruikt om de gewapende strijd tegen Israël kleinschalig gaande
te houden. Ironisch genoeg beweert Syrië dat het gebied aan Libanon toebehoort, wat Hezbollah
nog altijd in de gelegenheid stelt zijn status als gewapende verzetsgroep tegen Israël
te legitimeren.
De Israëlische reactie na de Hezbollah aanval op een Israëlische grenspatrouille was een
onaangename verrassing voor Hezbollah. Er was dus voor Hezbollah waarschijnlijk geen
sprake was van een war of choice. Wel bleek Hezbollah verrassend goed in staat om de strijd
tegen Israël aan te gaan.
De politiek-maatschappelijke positionering van Hezbollah maakt het mogelijk om het inherent
totalitaire karakter en de verstrekkende ambities van de organisatie tamelijk effectief aan
het oog van de buitenwereld te onttrekken. De gebeurtenissen in mei 2008 bevestigen de
vermoedens dat Hezbollah zich alleen naar de spelregels van het Libanese politieke bestel
schikt zolang dat de belangen van de organisatie niet al te zeer hindert. Hezbollah heeft
Libanon in een ferme greep en moet als een exponent en speerpunt van fundamentalistisch
Islamitistische ideologieën en krachten worden beschouwd. Los van de wijze waarop de
Tweede Libanonoorlog zich uiteindelijk ontrolde had de Tweede Libanonoorlog dan ook
geen verrassing hoeven te vormen. Het vestigen van Libanees regeringsgezag over het gehele
Libanese grondgebied en het verhinderen van buitenlandse steun aan Hezbollah zijn de
voornaamste instrumenten voor het neutraliseren van Hezbollah’s rol als dominante destabiliserende
factor in de regio.
Jaar | 2009 |
Type | Rapport |
Taal | Nederlands |