Motivatie voor memorisatie
van de tafels van vermenigvuldiging bij (hoog)begaafde leerlingenMotivatie voor memorisatie
van de tafels van vermenigvuldiging bij (hoog)begaafde leerlingenSamenvatting
In de bovenbouw van het primair onderwijs komt het regelmatig voor dat leerlingen de tafels van vermenigvuldiging nog niet gememoriseerd hebben, terwijl dit wel het geval zou moeten zijn. Na afname van een tempotoets aan het begin van het schooljaar in een groep 7 viel het op dat er in verhouding veel sterke en/of (hoog)begaafde rekenaars onvoldoende scoorden hierop. Het is een veelgehoord credo dat (hoog)begaafde leerlingen moeilijk of niet tot het memoriseren van de tafels komen. Dit vroeg om een nadere verkenning van de oorzaken hiervan en het onderzoeken van een oplossing daarvoor. Na bestudering van literatuur en het doen van vooronderzoek, komt het beeld naar voren dat sommige (hoog)begaafde leerlingen inderdaad moeizaam of nauwelijks de tafels van vermenigvuldiging memoriseren (De Lange e.a., 2013, p. 21). Daarnaast hebben een aantal van hen (zichzelf) inefficiënte strategieën aangeleerd bij het automatiseren waardoor het tempo van antwoorden laag is en het risico op fouten toeneemt. Er zijn ook zeker (hoog)begaafde leerlingen die de tafels wél gememoriseerd hebben maar wat door bijna alle (hoog)begaafde leerlingen wordt genoemd, is dat zij het nut hiervan niet inzien en daardoor eigenlijk niet gemotiveerd zijn om hiervoor te oefenen. Een aantal van hen memoriseert de tafels wel omdat dit gevraagd wordt door de leerkracht. Intrinsieke motivatie ontbreekt echter grotendeels. Om (hoog)begaafden te motiveren voor het memoriseren van de tafels, zou het opstellen van een leerlingcontract in samenspraak met de leerling kunnen helpen (Noteboom, 2015). Hierbij zou dan het memoriseren van de tafels als persoonlijk leerdoel opgesteld moeten worden (Hamsikova, 2016) en het nut van het memoriseren worden uitgelegd aan de leerlingen (Sjoers, 2015). Tevens zou feedback gegeven moeten worden op het proces en dienen de doelen geëvalueerd te worden met de leerlingen (Verbeeck, 2014).
Voor dit onderzoek is gebruik gemaakt van de structuur van een ontwerponderzoek omdat dit type onderzoek geschikt is voor het uitproberen van een nieuwe werkwijze of interventie (Migchelbrink, 2013, p. 142). Door middel van tempotoetsen is een nulmeting, tussenmeting en een nameting uitgevoerd bij twee (hoog)begaafde leerlingen uit groep 7. Deze tempotoetsen gaven een score aan van het aantal correct beantwoorde tafelsommen in vier minuten. Na de nulmeting is in samenspraak met de participanten een leerlingcontract ingevuld als interventie. In dit contract werden afspraken vastgelegd over het doel waaraan gewerkt werd voor een periode van twee weken. Dit doel was het verbeteren van de gememoriseerde kennis van de tafels. Daarbij werd er heel expliciet genoteerd hoe vaak, wanneer, hoe lang, waar en met wie aan het doel gewerkt zou worden. Tevens werd daarin vastgelegd wanneer getoetst werd of het doel behaald was en op welke manier dit zou gebeuren. Na een week is een tussenmeting afgenomen en de resultaten daarvan zijn met de participanten gedeeld in een individueel gesprek. Tijdens dit gesprek is er feedback gegeven op de taak, het proces en de mate van zelfregulatie hierbij.
Twee weken na de nulmeting bleek dat bij beide participanten de gememoriseerde kennis van de tafels was toegenomen. Eén participant had 22 sommen méér correct in vier minuten ten opzichte van de nulmeting en had daarmee bijna zijn persoonlijke doel behaald. De andere participant had 4 sommen méér correct in vier minuten ten opzichte van de nulmeting. Daarmee was echter nog lang niet het persoonlijke doel gehaald. Naast een toename van de gememoriseerde kennis van de tafels, was ook de motivatie verhoogd om de tafels te memoriseren. Beide participanten gaven aan het eind van het onderzoek aan verder te willen oefenen om de tafels te memoriseren en wilden het leerlingcontract verlengen met vier weken om aan hun persoonlijke doel verder te werken of om dit nog verder te verbeteren.
Organisatie | Marnix Academie |
Partner | Marnix Academie |
Datum | 2017-05-27 |
Type | Bachelor |
Taal | Nederlands |