Samenvatting

Aanleiding:
Seksualiteit is een levenslange basisbehoefte van een mens. Bij ouderen (65 jaar en ouder) neemt de seksuele activiteit geleidelijk af maar stopt niet. De seksualiteit wordt negatief beïnvloed ten gevolge van de ouderdom, mensen verliezen hun partner maar ook problemen in psychische en lichamelijke gezondheid spelen hierin mee. Een opname in een verpleeghuis beïnvloed ook de seksuele activiteit. Verpleegkundigen en verzorgenden hebben een belangrijke rol in het bevorderen, in stand houden of herstellen van problemen bij de seksuele gezondheid. Het bespreekbaar maken van seksualiteit binnen de zorg wordt vaak vermeden of overgeslagen. Over seksualiteit bij ouderen heerst een taboe en dit moet veranderen.
Methode:
Dit praktijkgericht onderzoek is bij alle verpleegkundigen en verzorgenden van locatie Hof ’t Seijs van Zorgstroom uitgevoerd. Door middel van kwantitatief onderzoek is met behulp van de Aging Sexual Knowledge and Attitudes Survey (ASKAS) antwoord verkregen op de probleemstelling: ‘In welke mate heeft het verplegend en verzorgend personeel van zorglocatie Hof ’t Seijs van organisatie Zorgstroom kennis en attitude met betrekking tot de seksualiteit en intimiteit van de oudere zorgvrager?’.
Resultaten:
Een responspercentage van 58% (N=31) is behaald. Uit de resultaten blijkt dat het grootste gedeelte van de verpleegkundigen en verzorgenden een voldoende heeft gehaald voor de kennisvragen en ook voor de attitudevragen. Een grote meerderheid van de respondenten geeft aan nog niet alles te weten over seksualiteit bij ouderen. Wel vinden zij dat masturbatie een aanvaardbare activiteit is en dat er privacy door de instellingen geboden moeten worden zodat bewoners seksueel actief kunnen zijn. Uit de resultaten blijkt dat naarmate het opleidingsniveau hoger wordt, de kennis en de attitude beter zijn. Dit geldt ook voor het aantal jaren werkervaring, hoe langer de ervaring, hoe beter de kennis en attitude.
Discussie:
De resultaten van het onderzoek is geconfronteerd met de resultaten van de literatuurstudie. Het is belangrijk om seksualiteit bespreekbaar te maken met ouderen. Het vooroordeel van de aseksuele oudere is bij de verpleegkundigen en verzorgenden van locatie Hof ’t Seijs ook aanwezig, dit belemmerd onder andere de verpleegkundigen en verzorgenden om seksualiteit bespreekbaar te maken. Echter zou volgens de literatuur een grote kennis de attitude hoger maken, blijkt dat bij dit onderzoek niet zo zeer. De goede kennis lijkt niet de attitude te verhogen. De behoefte aan het vergroten kennis en de zorg te verbeteren rondom seksualiteit is bij de zorgverleners aanwezig.
Conclusie en aanbevelingen:
De kennis en de attitude van het verplegend en verzorgend personeel is bij de meerderheid voldoende of goed. Echter blijkt dat binnen de zorg geen afspraken gemaakt worden met de bewoners over seksualiteit. Het vooroordeel van de aseksuele oudere en het niet goed weten op wat voor manier seksualiteit bespreekbaar te maken met de ouderen staat dit mogelijk in de weg. Bijscholing binnen Zorgstroom om de kennis te vergroten, binnen de opleidingen seksualiteit als les te integreren, een richtlijn te ontwikkelen over seksualiteit binnen de zorg en een vervolgonderzoek naar de knelpunten bij de verpleegkundigen en verzorgenden bij het bespreken van de seksualiteit worden aanbevolen.