Samenvatting

AANLEIDING Uit onderzoek in 2013 bleek dat een kwart van het aantal zorg gerelateerde schades te wijten is aan fouten rondom de informatie en communicatie. Om het aantal zorg gerelateerde schades terug te dringen is het Veiligheid Management Systeem (VMS) opgezet. Alle ziekenhuizen moeten sinds 2012 voldoen aan het VMS voldoen en worden geaccrediteerd door het Nederlands Instituut voor Accreditatie in de Zorg (NIAZ). De informatieoverdracht tussen zorgverleners in eenzelfde zorgproces is een onderdeel van deze eisen. Met het oog op de toekomstige NIAZ accreditatie, is de keuze gemaakt om te onderzoeken of de Acute Opname Afdeling van het Admiraal De Ruyter Ziekenhuis in Goes voldoet aan de eisen rondom de informatieoverdracht.

METHODE Een kwantitatief onderzoek is uitgevoerd door middel van observaties aan de hand van een checklist. Tijdens dit onderzoek zijn dertig observaties uitgevoerd van de mondelinge verpleegkundige overdracht. De data is verwerkt met behulp van het statistische programma ‘Statistical Package for the Social Science’ (SPSS) versie 20.0. Frequentietabellen, staafdiagrammen en cirkeldiagrammen zijn opgesteld om de resultaten te analyseren.

RESULTATEN Uit deze observaties blijkt dat de verpleegkundigen van de Acute Opname Afdeling de helft van de onderdelen die de observatiechecklist kent uitvoeren. Een globaal beeld werd voornamelijk van de patiënt gegeven. Essentiële onderdelen van de overdracht zoals scores met betrekking tot de vitale functies, pijnscores, reanimatiecode en isolatiebeleid werden vaak niet besproken. De locatie waar de overdracht werd uitgevoerd had ook effect op het volledig en correct uitvoeren. Op de Acute Opname Afdeling is een overdrachtsmethode, welke meer structuur brengt aan de overdracht, beschikbaar maar deze wordt zelden gebruikt.

DISCUSSIE De onderdelen die uitgevoerd werden door de verpleegkundigen kwamen overeen met wat volgens de literatuur wordt gezien als correct en volledig. Echter, werden essentiële onderdelen regelmatig niet besproken. Het niet benoemen van deze essentiële onderdelen is volgens de literatuur te verhelpen door structuur aan te brengen in de overdracht. De overdrachtsmethode, welke beschikbaar is op de Acute Opname Afdeling en structuur moet brengen in de overdracht, wordt zelden gebruikt. De betrouwbaarheid van dit onderzoek is discutabel omdat de respondenten slechts een vijfde bevatten van de gehele onderzoekspopulatie.

CONCLUSIE Op basis van de resultaten van dit onderzoek kan geconcludeerd worden dat de mondelinge verpleegkundige overdracht van de Acute Opname Afdeling niet voldoet aan de kwaliteitsindicatoren van patiëntveiligheid en de normen van de NIAZ accreditatie omdat de gemaakte afspraken, zoals het gebruik van een overdrachtsmethode tijdens de verpleegkundige overdracht, niet worden nageleefd waardoor de patiëntveiligheid in het geding komt.

AANBEVELINGEN Allereerst het (her)implementeren van een overdrachtsmethode op macro-, meso en microniveau is een aanbeveling. Vervolgens is het van belang dat in de opleiding tot verpleegkundige meer aandacht wordt besteed aan de verpleegkundige overdracht en een kritische houding omtrent dit onderwerp. Tot slot, is vervolgonderzoek met betrekking tot de volledigheid, actualiteit en structuur van de huidige overdrachtsmethode een aanbeveling.