Zo gaan we het doen! – Publieksparticipatie & gedragsbeïnvloeding binnen de provinciale trajectaanpak fiets
Zo gaan we het doen! – Publieksparticipatie & gedragsbeïnvloeding binnen de provinciale trajectaanpak fiets
Samenvatting
In dit project is onderzoek gedaan naar mogelijkheden om publiek van fietstrajecten mee te laten doen (participeren) bij het reconstrueren van betreffende wegen. Door de infrastructuur zo optimaal mogelijk in te richten wordt getracht de fietswegen zo vlot, veilig en comfortabel mogelijk in te richten. Daarnaast wordt gekeken naar het gedrag van de gebruikers op het traject. Door te sturen op 'goed' gedrag wordt ook getracht het gebruik van het traject zo veilig mogelijk te laten verlopen.
gekomen.
De Provincie Utrecht pakt mobiliteitsprojecten integraal op in de zogenoemde trajectaanpak. De ambitie om ook participatie en gedragsbeïnvloeding deel uit te laten maken van deze manier van projectvorming heeft tot op heden nog geen vorm gekregen en is om die reden onderwerp van dit onderzoek.
Participeren kan leiden tot acceptatie, acceptatie kan leiden tot draagvlak.
Wanneer gebruikers op een goede manier worden betrokken bij mobiliteitsprojecten zal dit eerder leiden tot acceptatie van het eindresultaat dan wanneer gebruikers niet worden betrokken in het proces. Participatie kan de mogelijkheid bieden aan gebruikers om in dialoog te gaan met de initiator, in dit onderzoek de Provincie Utrecht. Op deze manier is er de mogelijkheid om klachten en/of ideeën te delen en kan gezamenlijk naar oplossingen gezocht worden. Door als regisseur van het project beslissingen te motiveren bestaat tevens de kans dat er vanuit gebruikers meer begrip is voor deze keuzes. Al met al leid dit tot meer draagvlak voor het project en uiteindelijk minder weerstand tegen de plannen.
Hogere mate van participatie zoals co-creatie of meebeslissen zijn niet per definitie beter dan lagere vormen van participatie zoals informeren of raadplegen (deze staan in zogenoemde participatieladders). Het inrichten van een goed participatieproces kost in eerste instantie veel tijd en daar komen uiteraard ook kosten bij kijken. Financiële ruimte, tijd en spelingsruimte m.b.t. tot politieke en wettelijke kaders zijn leidend in welke mate van participatie het meest bijdraagt aan het eindresultaat.
Om participatie succesvol toe te passen dient voorafgaand aan de samenwerking gecommuniceerd te worden wat de verwachtingen zijn van elkaar (verwachtingsmanagement). Hieronder wordt ook verstaan te weten waar de verantwoordelijkheden en vrijheden liggen binnen de samenwerking en dit naleven. De gesprekpartners een trede terug te zetten op de participatieladder zal resulteren in meer weerstand en minder draagvlak en is dus in feite funest voor het project.
Net als participatie vormt gedragsbeïnvloeding een belangrijk onderdeel van de trajectaanpak. Gedragsbeïnvloeding kan nog zijn ten behoeve van veilig verkeersgedrag. Een voorbeeld van gedrag dat invloed heeft op de verkeersveiligheid is het gebruik van draagbare media-apparatuur. Zo zijn omgevingsgeluiden minder goed waar te nemen als fietsers luisteren naar muziek tijdens het fietsen. Stichting Wetenschappelijk Onderzoek Verkeersveiligheid (SWOV) stelt dat fietsers die zeggen elke rit gebruik te maken van draagbare media-apparatuur 1,4 keer meer risico lopen betrokken te raken bij een ongeval.
Ook de ontwikkelingen op het gebied van elektrisch fietsen hebben invloed op het gedrag van fietsers. Ouderen (de grootste groep bezitters van elektrische fietsen) rijden op de elektrische fiets even hard als jongeren op een gewone fiets. Verwacht wordt dat de elektrische fiets ook onder jongere fietsers populairder wordt in de toekomst. Doordat met deze verwachting snelheidsverschillen toenemen nemen en dus ook het aantal inhaalbewegingen vergroot dit de kans op een ongeval.
Eén van de mogelijkheden om gedragsverandering te bewerkstelligen is interveniëren. Het opzetten van interventies heeft alleen zin als er sprake is van onveilig verkeersgedrag en een doel wat bewerkstelligd kan worden d.m.v. de interventies. Weerstand dient vooraf beperkt te worden; de groep waar de interventie van op toepassing is dient bereid te zijn te veranderen en dient bewust te zijn van eigen gedrag.
Tot slot zijn er gesprekken gevoerd met betrokkenpartijen c.q. gebruikers van de Utrechtseweg (tussen Utrecht en Zeist). Dit traject is recent gereconstrueerd maar blijkt niet geheel aan te sluiten op de wensen/verwachtingen van de gebruikers. Daarnaast zijn ook observaties gedaan en zijn verschillende enquête onderzoeken uitgevoerd.
Het hele onderzoek tezamen heeft geresulteerd in inspiraties en ideeën voor de ambtenaren bij de Provincie Utrecht (en andere belangstellenden) om zelf aan de slag te gaan met participatie en gedragsbeïnvloeding.
Organisatie | Hogeschool Utrecht |
Opleiding | Technische Bedrijfskunde |
Afdeling | Gebouwde Omgeving |
Engineering en Design | |
Partner | Provincie Utrecht |
Datum | 2015-06-02 |
Type | Bachelor |
Taal | Nederlands |