Samenvatting

Het bouwhistorisch onderzoek wordt gebruikt om te achterhalen wat de bouwhistorische waarde van een pand is. In de loop van de jaren is het specialistisch werk geworden. De bouwhistoricus gebruikt zijn kennis van oude materialen, bouwstijlen, tijden en bouwsporen om de waarde van een pand samen te voegen in een boekwerk, het bouwhistorische rapport. In dit rapport is een waardestelling opgenomen waarin puntsgewijs staat aangegeven welke elementen de waarde aangeven van een pand. Dit rapport heeft een documenterende functie en wordt als leidraad gebruikt bij het maken van een plan voor een restauratie.

Het idee leeft dat de waardestelling in het bouwhistorische rapport lang niet altijd als leidraad wordt gebruikt bij het maken van een ontwerp. Om dit te onderzoeken hebben wij de volgende vraag opgesteld:

Heeft de waardestelling van een monumentaal gebouw, die aangegeven staat in het bouwhistorische rapport, aantoonbaar effect gehad bij het opstellen van het plan/ontwerp en bij de uitvoering ervan?

Het doel van ons rapport is te kijken of de waardestelling effect heeft in de uitvoering van een restauratie. Naar aanleiding van deze bevindingen doen wij aanbevelingen.

Wij zijn het onderzoek begonnen met het maken van het plan van aanpak en het formuleren van de vraagstelling. Hoe wij tot het plan van aanpak en de vraagstelling zijn gekomen is te lezen in hoofdstuk 2 Methodiek/ aanpak. In dit hoofdstuk is ook te lezen hoe wij te werk zijn gegaan tijdens het vooronderzoek.

Het gehele onderzoek draait om het effect van het bouwhistorisch onderzoek in de restauratie. Aan de hand van verschillende hoofdstukken wordt het effect duidelijk gemaakt. Hieronder wordt kort beschreven waar elk hoofdstuk over zal gaan.

Het hoofdstuk Restauratieproces beschrijft hoe een restauratieproces verloopt. De nadruk ligt in dit hoofdstuk op het bouwhistorisch onderzoek en welke plaats het krijgt in het restauratieproces. Tevens worden de betrokken partijen uitgelicht met hun rol en mogelijkheden binnen het proces.

Om iets dieper in het onderzoek te gaan hebben wij een aanvulling op een bouwhistorisch onderzoek uitgelicht. Het gaat in dit hoofdstuk over het Dendrochronologisch (jaarringen) onderzoek. In dit hoofdstuk wordt uitgelegd wat het onderzoek inhoudt en waarvoor het gebruikt wordt.

Tijdens ons onderzoek hebben wij de bouwhistorische rapportages van 21 gerestaureerde panden gebruikt om een conclusie te kunnen vormen. Aan de hand van deze rapportages hebben wij specifieke vragen gesteld om de effectiviteit van het onderzoek te achterhalen. Het resultaat hiervan is te vinden in het hoofdstuk Bouwhistorische rapportages. In dit hoofdstuk komt tevens een korte toelichting over wat voor panden de rapportages gaan.

Het hoofdstuk Gegevens uit interviews met betrokken partijen gaat over de meningen van de belangrijkste betrokken partijen genoemd in het restauratieproces. Voor het onderzoek hebben wij interviews gehouden met bouwhistorici, architecten en aannemers. Alle drie de partijen hebben wij dezelfde soort vragen gesteld betreffende het bouwhistorisch onderzoek, maar vanuit hun eigen perspectief. De verschillende meningen van bouwhistorici, architecten en aannemers worden met elkaar vergeleken. Tevens is in dit hoofdstuk een kop dendrochronologisch onderzoek te vinden.

Ten slotte hebben wij een enquête opgestuurd naar een honderdtal architecten, een vijftigtal aannemers en een veertigtal bouwhistorici. In het hoofdstuk Enquête worden de resultaten vermeld en toelichtingen gegeven.

In het hoofdstuk Standpunt staat in het kort hoe wij tot ons standpunt zijn gekomen.

Na de inhoudelijke kern van ons onderzoek is het hoofdstuk Leerdoelen te vinden. Hierin geven wij aan hoe wij aan de leerdoelen hebben voldaan.

De uitkomst van het onderzoek wordt omschreven in de conclusie. Het effect van het bouwhistorisch onderzoek wordt hierin vermeld met behulp van de opgestelde criteria, te vinden in het hoofdstuk Methodiek en aanpak en het Plan van aanpak. Naast de conclusie zijn er ook aanbevelingen te vinden. Deze twee onderdelen zijn samengevoegd in het hoofdstuk Conclusies en aanbevelingen.

Tot slot is de Literatuurlijst toegevoegd. In deze lijst staan al onze gebruikte bronnen genoemd.

Als allerlaatste zijn er tal van bijlagen aan deze scriptie toegevoegd, welke staan verwezen in de scriptie.

Dit onderzoek is in het verleden nooit eerder uitgevoerd. Vooral de opzet van dit onderzoek is interessant, omdat wij alle partijen binnen het restauratieproces hebben betrokken in het onderzoek door middel van interviews en een enquête. Wel hebben wij vernomen dat er eerder een enquête is gehouden waar geen resultaten mee zijn bereikt. Wij hebben geprobeerd achter de resultaten van die enquête te komen, maar deze resultaten konden wij niet gebruiken wegens vertrouwelijke informatie van geënquêteerde bedrijven. Wellicht blijkt dit onderzoek een interessant resultaat te hebben en kan het een basis vormen voor een diepgaander onderzoek.