De grootste kennisbank van het HBO

Inspiratie op jouw vakgebied

Vrij toegankelijk

Terug naar zoekresultatenDeel deze publicatie

Moet dat echt, samenwerken? Als ik het zelf doe weet ik tenminste dat het goed is ....: Over de bevordering van samenwerkingsvaardigheden van leerlingen met ASS

Rechten: Alle rechten voorbehouden

Moet dat echt, samenwerken? Als ik het zelf doe weet ik tenminste dat het goed is ....: Over de bevordering van samenwerkingsvaardigheden van leerlingen met ASS

Rechten: Alle rechten voorbehouden

Samenvatting

Samenwerkingsvaardigheden, vaardigheden die je nodig hebt om een samenwerking met anderen succesvol te kunnen laten verlopen, zijn in onze huidige samenleving onmisbaar. Denk hierbij aan het luisteren naar anderen, het delen van je eigen mening en het respecteren van een ander en zijn mening. Deze vaardigheden komen niet bij iedereen van nature. Bij jongeren met Autisme Spectrum Stoornis (ASS) is het bekend dat zij moeite hebben met sociale interacties. Uit eerder onderzoek op de school was gebleken dat de huidige sociale vaardigheidstraining niet aansluit bij deze doelgroep. Deze school was op zoek naar een manier hoe zij deze leerlingen beter zouden kunnen ondersteunen in deze bevordering van de samenwerkingsvaardigheden. Dit onderzoek had als doel om de leerkrachten van deze VSO-school meer inzicht te geven in hoe deze begeleiding op het moment wordt geregeld, welke uitdagingen de docenten zien bij deze leerlingen, op vlak van het bevorderen van samenwerkingsvaardigheden en wat zij nodig hebben om deze leerlingen hier nog beter in te ondersteunen. Hierbij hoort de hoofdvraag:
’Welke lesinhoud en lesomstandigheden hebben de leerkrachten van deze VSO school nodig om de samenwerkingsvaardigheden te bevorderen bij leerlingen met ASS?
Om deze vraag te beantwoorden is er literatuuronderzoek gedaan naar samenwerkingsvaardigheden, wat ASS inhoudt, waar leerlingen met ASS tegenaanlopen op het gebied van samenwerkingsvaardigheden, wat leerlingen met ASS nodig hebben om verder te ontwikkelen in hun samenwerkingsvaardigheden en wat de leerkracht hierin kan betekenen. Deze informatie is verwerkt in de opzet voor een focusgroep. Hier werden twee leerkrachten en een gedragsdeskundige bevraagd over wat op het moment wordt toegepast voor de samenwerkingsbevordering van deze leerlingen. Het ging over werkvormen, lesinhoud en lesomstandigheden die hierbij helpend zijn. Ook werden de uitdagingen waar de leerkrachten zelf tegenaan liepen besproken en de mogelijke kansen voor in de toekomst op dit vlak. Naar aanleiding van de uitkomsten van de focusgroep, zijn de thema’s en voorstellen verwerkt in een enquête. Deze enquête is ingevuld door 14 leerkrachten, waarvan twee praktijkdocenten. Hierin hebben zij de huidige situatie kunnen aangeven. Vervolgens hebben zij kunnen aangeven in hoeverre zij een ondersteuningsbehoefte zagen bij hun leerlingen met ASS op het gebied van samenwerkingsvaardigheden. Vervolgens kregen ze vragen over de effectiviteit van verscheidene aanpakken en werkvormen. Daarna werd ze gevraagd naar beperkende situaties. Als laatst kregen ze de kans om aan te geven welke kansen zij zagen voor in de toekomst.
De resultaten van dit onderzoek toonden aan, dat de leerkrachten de grootste ondersteuningsbehoefte van hun leerlingen met ASS zagen, in het vragen van hulp en feedback, empathie tonen en het effectief kunnen communiceren met anderen. Dit werd ook beaamd door de literatuur. Daarnaast waren er ook praktische belemmeringen, niet alle leerlingen zijn bijvoorbeeld tegelijk aanwezig. Het maatwerk wat op deze school wordt geboden, legt de focus op het uitbreiden van de schooldagen, op een tempo wat past bij wat de leerling aankan. Op het gebied van lesinhoud kwam duidelijk naar voren dat voorspelbaarheid, rust en een veilige sfeer in de klas de basis waren voor het slagen van een les waarin samenwerkingsvaardigheden centraal staat. Leerlingen die verder achterlopen op dit vlak zouden baat hebben bij één op één begeleiding. Voor andere leerlingen zou samenwerken in een groep wel kunnen, dus kijken naar wat de leerling op dat moment kan. Door als leerkracht te weten wat de struikelblokken zijn van de leerlingen, kan hij daar de lesinhoud op toespitsen. Op het moment van het onderzoek was er niet één methode waar mee werd gewerkt. De leerkrachten gaven aan dat het aanschaffen van een passende methode of een school breed aanbod, een gewenste oplossing zou zijn. Op het moment van de uitvoering van dit onderzoek zijn er alleen geen effectief bewezen SoVa-trainingen voor deze leerlingen, die ondersteund in het aanleren van de samenwerkingsvaardigheden. Een andere optie was het bewuster inzetten van Inspiratieplein, om leerlingen in ‘echte’ situaties te laten oefenen.
De aanbeveling licht toe hoe deze school de ondersteuning bij de bevordering van de samenwerkingsvaardigheden van de leerlingen in de toekomst kan versterken. Bijvoorbeeld door zelf een methode te ontwikkelen en te implementeren. Een andere optie is om Inspiratieplein bewuster in te zetten, omdat de leerlingen hier de kans krijgen om de geleerde strategieën in ‘echte’ situaties te oefenen. Ook zijn nemen de leerlingen met plezier deel aan het Inspiratieplein.

Toon meer
OrganisatieHanzehogeschool Groningen
AfdelingPedagogische Academie
PartnerRENN4, VSO Erasmusschool
Datum2023-01-31
TypeBachelor
TaalNederlands

Op de HBO Kennisbank vind je publicaties van 26 hogescholen

De grootste kennisbank van het HBO

Inspiratie op jouw vakgebied

Vrij toegankelijk