Screening kwetsbaarheid bij ouderen
Screening kwetsbaarheid bij ouderen
Samenvatting
Een sterk groeiend aantal ouderen in Nederland moet steeds langer thuis blijven wonen. Ouderdom kan gepaard gaan met kwetsbaarheid. Vroegtijdige detectie hiervan is noodzakelijk om opname in een verpleeghuis te voorkomen. Om kwetsbaarheid vast te stellen is de Kwetsbaarheidsscan ontwikkeld. Dit digitale meetinstrument stelt naast kwetsbaarheid ook de complexiteit van zorgbehoeften en de mate van welbevinden vast en geeft handvatten om ouderenzorg proactief en gestructureerd vorm te geven in de vorm van EBP zorgplannen.
Theoretisch kader
Kwetsbaarheid wordt op vele wijzen gedefinieerd en vanwege het ontbreken van een gouden standaard ook op vele verschillende manieren vastgesteld. De Kwetsbaarheidsscan is gebaseerd op gedefinieerde kwetsbaarheid als een proces van het opeenstapelen van lichamelijke, psychische en/of sociale tekorten in het functioneren, wat de kans vergroot op negatieve gezondheidsuitkomsten zoals functiebeperkingen, opname en overlijden.
Probleemstelling
Huisartsen hebben te weinig tijd, middelen en mensen om kwetsbaarheid bij ouderen vroegtijdig op te sporen, waardoor te weinig preventieve maatregelen getroffen kunnen worden door de wijkverpleegkundige.
Doelstelling
Middels het uitvoeren van de Kwetsbaarheidsscan wordt duidelijk hoeveel ouderen zonder thuiszorg kwetsbaar blijken te zijn en welke kenmerken zij hebben. Op grond hiervan kan zorggerelateerde preventie plaatsvinden.
Vraagstelling
Hoeveel ouderen die ingeschreven staan bij de huisarts in woonplaats X én geen thuiszorg ontvangen, blijken kwetsbaar te zijn en wat zijn de kenmerken van deze ouderen?
Dataverzamelingsmethode
Bij kwantitatief cross-sectioneel survey onderzoek, middels een gevalideerde vragenlijst bij een gestratificeerde aselecte steekproef (N=105), werd op de uitkomsten beschrijvende en toetsende statistiek toegepast. De beschrijving vond plaats door middel van tabellen, diagrammen en boxplots. Toetsen die werden gebruikt waren Cramer's V en de t-test.
Resultaten
Van het totaal aantal respondenten bleek 28,6% kwetsbaar te zijn. Kwetsbaarheid bleek in de leeftijdscategorie 65-74 jaar al aanwezig. Onder de 30 kwetsbare respondenten bevonden zich zestien mannen en veertien vrouwen. Bij dertien van de 30 kwetsbare ouderen was sprake van een complexe zorgbehoefte en het gemiddeld welbevinden van deze kwetsbare ouderen lag rond de 66% dat significant verschilde met de groep niet-kwetsbare ouderen. Bij kwetsbare ouderen is nauwelijks verschil zichtbaar in de mate van welbevinden tussen mannen en vrouwen. Onder niet-kwetsbare ouderen werd een significant hoger welbevinden gezien bij mannen in tegenstelling tot bij vrouwen. Kwetsbaarheid toonde zich het duidelijkst in fysieke kwetsbaarheid (93,3%) en sociale kwetsbaarheid (83,3%) Bij 76,7% van de kwetsbare respondenten kwam psychische kwetsbaarheid voor en bij 66,7 % was sprake van polyfarmacie.
Conclusie
Van de 105 respondenten zonder thuiszorg, bleken 30 ouderen kwetsbaar (28,6%). Hierbij moet worden opgemerkt dat met name door selectiebias dit percentage naar boven vertekend kan zijn. Kwetsbaarheid en complexe zorgbehoefte vertonen een significant sterke samenhang evenals kwetsbaarheid en een verminderde mate van welbevinden.
Belangrijkste aanbevelingen
De Kwetsbaarheidsscan is een adequaat hulpmiddel dat bij iedere oudere vanaf 65 jaar standaard zou moeten worden toegepast.
De Kwetsbaarheidsscan moet door de wijkverpleegkundige worden afgenomen.
Zolang een gouden standaard ontbreekt om kwetsbaarheid vast te stellen, wordt vervolgonderzoek aanbevolen om te onderzoeken of ook andere indicatoren belangrijk zijn.
Om eenduidige interpretatie van de Kwetsbaarheidsscan te bereiken, zouden verpleegkundigen die de vragenlijst afnemen vooraf instructie moeten ontvangen.
De uitkomst van een Kwetsbaarheidsscan kan worden gekoppeld aan een ouderenprofiel.
Organisatie | Hanze |
Opleiding | HBO-Verpleegkunde |
Afdeling | Academie voor Verpleegkunde |
Jaar | 2018 |
Type | Bachelor |
Taal | Nederlands |