Samenvatting

INLEIDING: Hyperemesis gravidarum (HG), is de meest voorkomende oorzaak van ziekenhuisopnames van zwangere vrouwen tijdens het eerste trimester van hun zwangerschap. HG heeft een enorme impact op de kwaliteit van leven van zwangere vrouwen en kan een grote negatieve invloed hebben op de gezondheid van het kind. Vanwege deze mogelijke negatieve consequenties is een goede behandeling van essentieel belang. Landelijke richtlijnen voor de behandeling van HG ontbreken. Het LangeLand Ziekenhuis te Zoetermeer werkt met een intern protocol HG dat verouderd is en niet leidt tot eenduidig handelen. Er is vanuit de afdelingen gynaecologie en diëtetiek behoefte aan verbetering van dit protocol. De hoofdvraag van dit onderzoek is derhalve “Op welke manier kan zowel de inhoud als de opvolging van het protocol Hyperemesis Gravidarum, zoals gebruikt op de afdeling gynaecologie van het LangeLand Ziekenhuis, verbeterd worden?” Het uiteindelijke doel van dit onderzoek is het verbeteren van de zorg voor patiënten met HG in het LangeLand Ziekenhuis.
METHODE: In dit onderzoek is gebruik gemaakt van triangulatie, van zowel kwantitatief als kwalitatief onderzoek. Er was sprake van gefaseerde data verzameling, waarbij de resultaten van de ene fase de input vormden voor de volgende fase. Het onderzoek betrof een vooronderzoek, literatuuronderzoek, vragenlijsten (gebaseerd op de BaFAI, n=18) voor de beroepsgroepen die werken met het protocol (diëtisten, verpleegkundigen en gynaecologen), interviews met een afgevaardigde van elke groep (n=3), gesprekken met patiënten (n=6), een kwaliteitscheck volgens de AGREE-criteria en een feedback ronde waarbij door de drie afdelingen feedback gegeven is op het conceptprotocol. Analyse van de kwalitatieve data is gedaan aan de hand van de gefundeerde theoriebenadering. Bij de kwantitatieve data zijn frequenties (absolute aantallen, modus en percentages) berekend met behulp van SPSS en Excel.
RESULTATEN: Volgens 83% van de respondenten ontbreken stappen in het protocol. Dit betreft deels stappen die in de praktijk wel gezet worden maar niet in het protocol opgenomen zijn. Deels zijn het nieuwe stappen die uit de literatuur naar voren zijn gekomen. De volgende onderwerpen ontbreken: medicatie, verwijzing diëtetiek, refeeding, vitaminen en hoe te handelen in het weekend. Tevens is er vraag naar een meer patiëntgericht voedingsaanbod. Ook is er behoefte aan een brochure over HG. Men is tevreden met de vormgeving van het huidige protocol maar de opvolging ervan kan verder bevorderd worden door het toevoegen van een stroomschema, zodat inzichtelijk is welke stap wanneer genomen dient te worden. Het introduceren van de PUQE-vragenlijst kan helpen met het kiezen van de juiste behandeloptie. Het huidige protocol moet ook op een aantal punten uitgebreid worden, wil het voldoen aan de kwaliteitscriteria van de V&VN en het AGREE- Next Step Consortium.
CONCLUSIE & AANBEVELINGEN: De inhoud van het protocol kan verbeterd worden door een aantal additionele stappen op te nemen. De opvolging kan verbeterd worden door het gebruik van stroomschema’s. Er is een nieuw multidisciplinair protocol HG opgesteld waarin alle additionele stappen opgenomen zijn en dat voldoet aan de AGREE-kwaliteitscriteria. Aanbevolen wordt om het huidige protocol HG te vervangen voor dit nieuwe protocol.