Samenvatting

De achtergrond
Naar aanleiding van een eerder uitgevoerd onderzoek op Talita Koemi is naar voren gekomen dat ouders geen helder beeld hebben over wie de ZML leerlingen op Talita Koemi zijn en wat ze kunnen. Dit leidde tot een evaluatiegesprek met de commissie van begeleiding van Talita Koemi. Er is een verschil tussen de daadwerkelijke doelgroep van Talita Koemi en het beeld dat ouders over deze doelgroep hebben. Sommige ouders hebben vooroordelen over de ZML leerlingen die op Talita Koemi zitten (‘Mongolen’, ‘leren niets, knutselen alleen’). Deze vooroordelen kunnen leiden tot een verkeerd beeld van de doelgroep. Hier wordt verder op ingegaan in de probleemanalyse. De commissie van begeleiding van Talita Koemi wil graag weten hoe dit beeld kan ontstaan. Dit vormt de rode draad van het onderzoek.
Het doel en de vraagstelling
Het doel van het onderzoek is in kaart brengen welk beeld ouders en verwijzers hebben over de ZML kinderen op Talita Koemi voorafgaand aan de plaatsing op Talita Koemi en welke factoren volgens de betrokkenen van invloed zijn op de beeldvorming. Kennis hierover kan inzicht geven in hoe de beeldvorming zich ontwikkelt bij ouders en wat ze hierin vanuit Talita Koemi missen of hoe ze hierin juist geholpen kunnen worden. Op grond van de verworven kennis en inzicht formuleren de onderzoekers een passend beeldvormingsinstrument.
De onderzoeksvraag die centraal staat in het onderzoeksrapport is: ‘Hoe kan Talita Koemi ervoor zorgen dat ouders, voorafgaand aan de plaatsing van het kind op Talita Koemi, een zo realistisch mogelijk beeld krijgen van de doelgroep op Talita Koemi?’
Methode van Onderzoek
Er is gekozen om kwalitatief onderzoek uit te voeren. Deze benadering is het meest geschikt, omdat de onderzoekers er achter willen komen wat voor beeldvorming ouders en verwijzers hebben van de doelgroep van Talita Koemi en wat hen kan helpen om een realistisch beeld te vormen van de doelgroep. Hiervoor moeten de onderzoekers de betrokkenen individueel benaderen en kijken hoe zij betekenis geven aan de werkelijkheid en hoe zij deze op hun eigen manier beleven en ervaren. Er is geen eenduidige, objectieve werkelijkheid. Ouders, verwijsinstellingen en de commissie van begeleiding kunnen een bijdrage leveren door praktijkervaringen te delen. De onderzoekers kunnen hier gebruik van maken om een theorie te ontwikkelen. Er is nog weinig onderzoek gedaan naar het ontstaan van deze beeldvorming van ouders. Talita Koemi zou graag een instrument willen ontwikkelen waarmee ze ouders een realistisch beeld kunnen geven over de doelgroep, voordat ze in contact komen met Talita Koemi.
Resultaten
Ouders vormen een beeld en hebben bepaalde verwachtingen met betrekking tot de doelgroep en het onderwijs van Talita Koemi. Deze beelden kunnen zowel positief als negatief zijn. De verwachtingen en beelden worden door verschillende factoren beïnvloed, zoals acceptatie van een kind met een beperking, maatschappelijke druk als gevolg van stigmatisering, verschillen in cultuur of verhalen vanuit de omgeving. Ouders van kinderen met een zichtbaar beperkt kind zijn over het algemeen positiever over het speciaal onderwijs dan ouders met een niet zichtbaar beperkt kind. De laatste groep geeft aan dat ze meer verantwoording meent te moeten afleggen over het gedrag van het kind en dat ze denkt dat het al gauw overvraagd wordt. Tijdens de kennismaking en de rondleiding heeft Talita Koemi invloed op dit beeld en kan zij het beeld in positieve zin veranderen op verschillende manieren zoals door te wijzen op de positieve uitstraling van de school, de aanwezigheid van deskundige docenten, het aangeven van de mogelijkheid tot een gesprek met de psycholoog en door te laten zien dat de kinderen met plezier naar school gaan. Daarnaast kan het zien van de doelgroep ook confronterend zijn voor ouders. Dit kan een negatief effect hebben op ouders. Activiteiten die drempelverlagend voor de ouders kunnen werken zijn onder andere het vertalen van aan de school gerelateerde websites, het vertonen van een voorlichtingsfilm, fotomateriaal of het instellen van een platform waarop ouders kunnen sparren.
Conclusie
Wanneer ouders vastlopen in het acceptatieproces, zou Talita Koemi ouders kunnen doorverwijzen naar een professional die ze daarbij kan helpen. Een interventie heeft pas zin wanneer zij hun probleem kennen en geaccepteerd hebben.
Daarnaast zijn er verschillende manieren en aanbevelingen waardoor Talita Koemi, voorafgaand aan de plaatsing op Talita Koemi, ouders een zo realistisch mogelijk beeld kan geven van de doelgroep op Talita Koemi. Dit kan doormiddel van informatievoorzieningen of een voorlichtingsfilm, maar de meest effectieve manier voor Talita Koemi is door te gaan samenwerken met verschillende groepen mensen. Dit doen zij al met een kleine groep verwijzers. Oudenhoven (2012) geeft aan dat het helpt om verschillende groepen mensen bij elkaar te brengen. Als de verschillende groepen met elkaar omgaan en leren dat iedereen persoonlijke en vaak gedeelde interesses heeft, dan vergeten zij waartoe de ander behoort. Een open dag zou een mooi moment zijn om alle betrokkenen samen te brengen en gelegenheid bieden om te kunnen sparren.