Samenvatting

De Muzikale Nachtzoen is een methodiek gericht op dementerende ouderen. De insteek is middels een muzikaal aanbod een rituele overgang van de dag naar de avond/nacht te maken, met als doel om onrust te verminderen en ontspanning te stimuleren. In dit onderzoek wordt vanuit theorie en praktijk gekeken naar welke reacties op gedragsmatig, lichamelijk en emotioneel niveau bij demente-rende ouderen ontstaan tijdens uitvoeringen van de methodiek en hoe deze het beste te observeren zijn. Dit is onderzocht middels een focusgroep, literatuuronderzoek en observaties.
Uit de resultaten blijkt dat het gebruik van semigestructureerde observaties en schaalmetingen in een niet-participerend kader de beste manier is om de reacties en het effect van de methodiek te observeren.
Uit de schaalmetingen blijkt dat bij 64 van de 65 bewoners de spanning is gedaald tussen het begin en eind van de uitvoeringen. Uit de semigestructureerde observaties blijkt dat er zowel op gedrags-matig, lichamelijk als emotioneel niveau meer overeenkomstige dan verschillende reacties waar-neembaar zijn bij de verschillende groepen. Het voornaamste verschil tussen het begin en eind op gedragsmatig, lichamelijk en emotioneel niveau, is dat er in het begin meer onrust is in de vorm van beweging, gepraat, gespannen houdingen en het stellen van vragen. Tijdens de uitvoering van de methodiek wordt er veel meegezongen met herkenbare liederen en geluisterd naar onbekende lie-deren. Gaandeweg is er afwisselend vreugde en steeds meer rust. Waarbij er aan het eind overwe-gend ontspanning is; bewoners zitten er rustig bij, er wordt nauwelijks gepraat, er is meer sprake van een groepssfeer en de bewoners zijn lovend over de professionals en de muziek.