Samenvatting

Aanleiding voor dit praktijkgericht onderzoek is mijn wens om meer zicht te krijgen op mijn leerkrachtvaardigheden, om zo nog beter af te stemmen op de sociaal-emotionele ontwikkeling van mijn leerlingen. De onderzoeksvraag die hierin centraal staat, is: Welke persoonlijke leerkrachtvaardigheden kan ik effectief inzetten bij het tegemoet komen aan de zorgbehoeften bij de sociaal-emotionele ontwikkeling van leerlingen in groep 7? In het theoretisch kader is door kritische analyse een werktheorie ontwikkeld waarin de sociaal-emotionele ontwikkeling van de onderzoeksgroep enerzijds benaderd wordt op de psychodynamische wijze van Erikson (1993) en Jeninga (2008) en anderzijds vanuit de contextuele benadering van Bronfenbrenner (1994) en Jeninga en van Meersbergen (2013). Er wordt gekeken naar de mate waarin sprake is van ‘goodness of fit’ Thomas & Chess, 1989) door de vervulling van de basisbehoeften van Stevens (1997) als uitgangspunt te nemen. De leerkrachtvaardigheden worden benaderd vanuit het generiek competentieprofiel (Claasen et al, 2009). Het praktijkonderzoek is gestart met een nulmeting met behulp van leerlingvolgsysteem ZIEN! en de Klimaatschaal om de zorgbehoeften in kaar te brengen. Op basis hiervan is een groepsplan opgesteld met een onderscheid in groepsbehoeften en behoeften voor een aantal leerlingen (cluster), waarbij interventies uitgezet zijn. Met de Ontwikkelscan van LEOZ en de uitkomsten van de leerlingen heb ik een SWOT-analyse van mijn leerkrachtvaardigheden opgesteld en een plan om vaardigheden te verbeteren. Gedurende zes weken heb ik mijn leerkrachtvaardigheden verbeterd door na iedere interventie leerlingen een kijkwijzer in te laten vullen en mijn critical friend de beelden met een kijkwijzer te laten beoordelen. Op basis hiervan vulde ik een zelfontworpen reflectieformulier in en noteerde verbeterpunten in mijn logboek. Na zes weken is de eindmeting op dezelfde wijze uitgevoerd als de beginmeting. De belangrijkste conclusie in het onderzoek is dat planmatig handelen, het bewust contact maken met leerlingen en het begeleiden van interventies effectief zijn bij het tegemoetkomen aan de basisbehoeften autonomie, sociale autonomie en relatie tussen leerlingen op groepsniveau en op leerlingniveau bij de behoefte autonomie, relatie met de leerkracht, sociaal initiatief en sociale autonomie