'Help ontwikkelen!': ontwikkelen helpt!
'Help ontwikkelen!': ontwikkelen helpt!
Samenvatting
Samenvatting: Het Mozaïek is een Cluster 4 school voor kinderen met een psychiatrische en of emotionele stoornis. Het grootste percentage van de leerlingen heeft een stoornis binnen het autistisch spectrum. Dat betekent dat ze een school nodig hebben waar structuur in persoon, ruimte en tijd geboden kan worden. Daarnaast is het van groot belang dat de kinderen zich veilig en vrij kunnen voelen in die schoolse omgeving.
Om bij het begin te beginnen. Het Mozaïek heeft in een aantal jaren een enorme groei doorgemaakt. In die tijd zijn we blijven werken volgens een visie die dicht bij het gevoel van een ieder van ons lag. Die manier van werken was meer gericht op de orthopedagogische invalshoek en minder op de ortho - didactische invalshoek. In 2008 kwam de onderwijsinspectie een bezoek brengen aan onze school. Als team stonden we grotendeels achter het onderwijsconcept dat op dat moment door ons geboden werd. De inspectie keek heel anders naar onze manier van lesgeven. Het ontbrak naar de mening van de inspectie aan het registreren en verantwoorden van de didactische ontwikkeling bij de kinderen in de vorm van een cyclus van planmatig handelen.
Dat hield in dat de didactische doelen niet voldoende terug te vinden waren in een registratievorm binnen het klassenmanagement. Hiervoor zijn door de inspectie verschillende eisen gesteld op het gebied van leerlingenzorg. Het bezoek bracht ons als team in de eerste instantie uit ons evenwicht. Ook al werden we op een aantal punten bevestigd. We konden ons, nadat we een beetje van de schrik waren bekomen, wel voor een deel vinden in de kritiek van de inspectie. Besloten werd dat we ons zouden gaan richten op het registreren en evalueren.
Er werd een ontwikkelgroep samengesteld met verschillende disciplines die meedacht over het nieuw te ontwikkelen handelingsplan. Door het invoeren van het nieuwe handelingsplan werd duidelijk dat er voorwaarden geschapen moesten worden om het haalbaar en uitvoerbaar te laten zijn binnen het klassenmanagement. We werken namelijk met veertien handelingsplannen met daarin gangbare en specifieke doelen. De missing link was overzicht van al die gangbare en specifieke doelen binnen de organisatie van het klassensysteem.
Daarnaast veranderden niet alleen de handelingplannen, maar ook het onderwijsconcept. Alles hangt namelijk met elkaar samen. We moesten meer groepsgericht gaan werken volgens het directe instructiemodel om te kunnen voldoen aan de jaardoelen van het handelingsplan. We gaan er namelijk van uit dat een kind zich kan ontwikkelen naar de leerlijnen die gesteld zijn. Dit resulteerde in een nieuwe vorm van klassenindeling. Waar we eerder meer keken naar gedragsproblematiek, werd de indeling nu meer gericht op het didactische niveau. Dit hield in dat er nieuwe methodes gezocht moesten worden die aansloten bij deze werkwijze.
De vraag deed zich toen voor hoe we dit allemaal moesten organiseren, registreren, plannen en verantwoorden zonder het overzicht te verliezen. En hoe zouden we de planning en organisatie inzichtelijk kunnen maken voor de mensen die betrokken zijn bij het klassenmanagement? We hebben vanuit deze situaties een onderzoeksvraag opgesteld: Hoe kunnen we een registratievorm ontwikkelen en/of invoeren om het handelingplan binnen het klassenmanagement te kunnen verantwoorden binnen Cluster 4 onderwijs?
Aanleiding en probleemstelling Indeling hoofdstukken De leerlingen van Het Mozaïek ontberen vaardigheden die bij 'gewone' kinderen vanzelfsprekend zijn. Al die vaardigheden hebben ze in de maatschappij wel nodig, en moeten stap voor stap worden aangeleerd. Dat vraagt veel afstemming en samenwerking van zowel leerkracht als leerling. Het Mozaïek heeft jarenlang verhoudingsgewijs veel aandacht besteed aan het aanleren van die vaardigheden (orthopedagogische aspect) en legde minder sterk het accent op het didactische aspect van het onderwijs. Wij en onze collega's stonden ook grotendeels achter die werkwijze. De inspectie voor het onderwijs zorgde dan ook voor grote opschudding toen onze school een negatieve beoordeling kreeg. Alles moest veranderen binnen Het Mozaïek en het moest ook nog eens in een heel korte tijd.
De school zette alles op alles om aan de eisen van de inspectie te voldoen. En, nadat de rook was opgetrokken, zagen wij en onze collega's ook in dat aanpassingen noodzakelijk waren. We moesten meer cyclusmatig gaan werken en veel meer aandacht besteden aan de didactische aspecten. De veranderingen moest terug komen in het nieuwe onderwijsconcept. Er is alles op alles gezet om de vereiste veranderingen door te voeren. Gaande dat veranderingsproces ontdekten we iets waarmee we ons zelf als leerkrachten en al onze collega's een grote dienst zouden bewijzen: een eigen groepsplanner. Dat maakten we ook tot onderwerp voor ons afstudeerproject. We geloofden er stellig in dat het een geweldige aanvulling zou zijn voor school - ook al kregen we niet bij voorbaat de garantie dat onze groepsplanner daadwerkelijk zou worden ingevoerd.
De groepsplanner - waar dit afstudeerverslag over gaat - dient meerdere doelen. In de weekplanner staat alles wat er moet gebeuren, alle doelen van het IHP, alle jaardoelen, maar ook zaken als individuele aandacht en aandachtspunten als medicijnen, ontspanning, sociale vaardigheden waarop gelet moet worden. Maar onze groepsplanner is tegelijkertijd ook een waardevol overdrachtsdocument geworden, met alle informatie die nodig is voor de ontvangende partij. We zijn voor het maken van de groepsplanner niet over een nacht ijs gegaan. We hebben studiebezoeken afgelegd, veel theorie doorgespit, hebben heel veel gesprekken gevoerd met collega's, nog meer gesprekken met elkaar en met de leerlingen. De groepsplanner die we maakten is intussen - de aanvankelijke scepsis ten spijt - al in Het Mozaïek ingevoerd en zoals we verwachtten: het werkt!
Toen de inspectie met haar vernietigende oordeel kwam en we moesten vernieuwen was onze eerste respons: HELP
ontwikkelen! We zijn nu meer dan een jaar, veel studie en veranderingen verder. De veranderingen die door de inspectie werden gevraagd werden een uitdaging. We wilden iets gaan betekenen voor ons team en voor ons zelf door iets zinvols te ontwikkelen. Kortom: we zagen kansen en mogelijkheden om samen en met onze andere collega's de uitdaging aan te gaan. Deze rapportage en de bijbehorende presentatie zou iedereen ervan dienen te overtuigen dat: ontwikkelen HELPT.
Organisatie | Fontys |
Afdeling | Fontys Opleidingscentrum Speciale Onderwijszorg |
Jaar | 2010 |
Type | Master |
Taal | Nederlands |