Samenvatting

De arbeidsmarkt in het eerste decennium van de 21ste eeuw laat een aantal opvallende trends zien. Het proces van de flexibilisering van de arbeidsmarkt, zowel aan de instroomkant als aan de uitstroomkant is in volle gang. Ten gevolge van de ontgroening en vergrijzing van de samenleving is er sprake van een afname van de instroom van jongeren en het volume oudere medewerkers in organisaties neemt verder toe.

In Nederland is het onderwijs de meest vergrijsde bedrijfstak. De mogelijkheden om vervroegd uit te treden zijn nog maar zeer beperkt. Oudere leerkrachten zullen langer aan de slag blijven. Daarnaast is het beroep van leraar in het basisonderwijs sterk 'gefeminiseerd' hetgeen extra aandacht vraagt voor de combinatie van werk- en zorgtaken.
Deze en nog tal van andere trends vragen om een aangepast en een voor het basisonderwijs op maat gemaakt levensfasegericht personeelsbeleid. Onderwijsmanagers zijn inmiddels van de noodzaak hiertoe wel doordrongen, maar er blijkt grote behoefte te zijn aan praktische handvatten om ermee aan de slag te gaan.

Dit boek tracht in deze behoefte te voorzien. De hiervoor genoemde maatschappelijke trends worden binnen de context van het basisonderwijs verder toegelicht en het theoretisch kader wordt uiteengezet. Vervolgens wordt er uitvoerig aandacht besteed aan een viertal te onderscheiden levensfasen binnen het basisonderwijs, hun kenmerken en interventiemogelijkheden. Er wordt ook aandacht besteed aan de betekenis van levensfasegericht personeelsbeleid binnen het totale integrale personeelsbeleid waarvoor de onderwijsmanager verantwoordelijk is.
De invoering van levensfasegericht personeelsbeleid is vooral een kwestie van doen. Daarom is het van essentieel belang dat helder is wie wat moet doen. In dit boek worden daarom de rol van het bovenschools management, van de schooldirecteur, maar ook die van de leerkracht zelf en van tal van andere actoren uitvoering besproken. Ten slotte wordt er een specifiek en praktisch plan van aanpak aan de orde gesteld waarmee het levensfasegericht personeelsbeleid op maat voor de eigen onderwijsinstelling kan worden ontwikkeld en waarmee een gefaseerde implementatie mogelijk wordt.
Het boek laat zien dat levensfasegericht personeelsbeleid een positieve boodschap heeft waarmee aan het eigen personeelsbeleid van de school nieuwe dimensies en extra impulsen kan worden gegeven.

Frits van Buul (1952) is sinds 2001 docent aan de Fontys Hogeschool HRM en Psychologie in Eindhoven. Daarvoor was hij gedurende 20 jaar werkzaam in diverse functies op het gebied van Personeel en Organisatie. Al vele jaren houdt hij zich bezig met Levensfasegericht Personeelsbeleid. Hij verzorgt lezingen over dit onderwerp en adviseert en ondersteunt organisaties bij het ontwikkelen en implementeren van dit beleid.