Samenvatting

“Jaarlijks worden in Nederland 245 miljard kilogram aan materialen voor binnenlandse
consumptie gebruikt” (CBS, 2019). De bouwsector draagt hier veel aan bij, waar bijna
25% van haar productie afval wordt. Dit is enorm veel afval en heeft een negatieve impact
op het milieu. Bij het renoveren van een gebouw kunnen materialen hergebruikt worden.
Echter is het vaak nog onduidelijk wat het verschil in circulair effect is van renoveren ten
opzichte van nieuwbouw.
Het doel van dit onderzoek is om een methodologie (tool) te ontwikkelen, welke inzichtelijk
maakt wat de circulaire effecten zijn van circulair renoveren ten opzichte van nieuwbouw
voor een bepaald onderwijsgebouw. De tool vormt een startpunt voor Heijmans om meer
inzicht te krijgen in de circulaire effecten van typische onderwijsgebouwen. Hiervoor is de
volgende hoofdvraag geformuleerd:
“Op welke manier kan een organisatie als Heijmans inzichtelijk krijgen wat het
circulair effect van circulair renoveren is, ten opzichte van nieuwbouw?”.
Door middel van literatuuronderzoek worden meetmethodes en -waardes vastgesteld.
Vanuit daar wordt door middel van analyses van referentieprojecten met Solibri en
BIMpact kengetallen opgedaan welke verwerkt kunnen worden in een tool om circulaire
effecten inzichtelijk te maken.
“Circulair renoveren is het vernieuwen, onderhouden en hergebruiken van gebouwdelen
zonder natuurlijke hulpbronnen onnodig uit te putten, de leefomgeving te vervuilen en het
ecosysteem aan te tasten” (Handboek Circulair Renoveren Woningcorporaties, 2021).
Nieuwe materialen worden geminimaliseerd en bestaande materialen blijven in de
kringlopen van de circulaire economie.
Uit het literatuuronderzoek is gebleken dat circulariteit gemeten kan worden door middel
van Milieuprestatiegebouw-berekeningen, CO2-waardes, materiaalstroomanalyses en
toekomstwaarde. Door het ontwikkelen van een tool kunnen deze circulaire effecten
inzichtelijk gemaakt worden. De belangrijkste indicatoren in deze tool zijn gevonden door
middel van analyse van referentieprojecten. Deze indicatoren zijn:
- Bruto Vloeroppervlakte
- Geveloppervlakte
- Paalfundering
- Beton- of staalconstructie
- Soort gevel
- Hoeveelheid afbouw
- Percentage zware binnenwanden
De conclusie is daarom dat een organisatie als Heijmans de circulaire effecten van
renoveren ten opzichte van nieuwbouw inzichtelijk kan maken met een voorspellingtool.
De tool geeft inzicht in de Milieuprestatiegebouw-berekeningen, CO2-waardes en massa’s
wanneer er gekozen wordt voor renovatie van onderwijsgebouwen.
In dit onderzoek zijn drie representatieve gebouwanalyses gedaan. Nadrukkelijk advies
aan Heijmans is daarom om meerdere gebouwen te analyseren en te verwerken in de tool.
De gegevenspuntendichtheid wordt hierdoor vergroot en zorgt voor accuratere
voorspellingen.