Samenvatting

De laatste jaren is er landelijk een afname van het aantal repressieve brandweervrijwilligers waargenomen. Brandweer Twente neemt deze afname de laatste jaren ook waar. Er zijn verschillende maatschappelijke ontwikkelingen die van invloed zijn op de uitstroom. Daarnaast hebben er binnen de brandweer ook ontwikkelingen plaatsgevonden. Door maatschappelijke ontwikkelingen wordt verwacht dat er in de toekomst minder vrijwilligers beschikbaar zijn en wordt het binden van vrijwilligers steeds belangrijker. In het onderzoek worden de uitstroomargumenten van voormalig vrijwilligers achterhaald omdat hier momenteel geen duidelijkheid over bestaat. Het doel van het onderzoek is om Brandweer Twente te adviseren over juiste bindingsmethoden zodat vrijwilligers zich langer aan de organisatie binden. In het onderzoek worden vrijwilligers gescheiden op basis van leeftijd. Respondenten die aangeven ouder dan 55 jaar te zijn horen tot de groep tijdig uitgestroomd. Respondenten die aangeven jonger te zijn behoren tot de groep vroegtijdig uitgestroomd.
Op basis van de gegevens die bekend zijn bij Brandweer Twente zijn de uitstroomcijfers in kaart gebracht. De enquête is met behulp van het belevingsonderzoek voor brandweervrijwilligers tot stand gekomen. Middels de enquête worden de uitstroomredenen van uitgestroomde vrijwilligers achterhaald. Daarnaast worden de respondenten ook gevraagd naar hun mening over bindingsmethoden. In de maand november hebben in totaal 193 respondenten de enquête ontvangen. Hiervan hebben 105 respondenten de enquete ingevuld. Met behulp van de antwoorden van respondenten zullen de hoofd en deelvragen beantwoord worden.
In het onderzoek wordt duidelijk dat de groep vroegtijdig uitgestroomde vrijwilligers groter is dan de groep tijdig uitgestroomde vrijwilligersen het merendeel hiervan is man. De belangrijkste uitstroomredenen die voormalig brandweervrijwilligers geven zijn ontevredenheid over de organisatie en de verhoogde eisen aan vrijwilligers. Vooral de groep die 11 tot 20 jaar in dienst is geeft aan ontevreden te zijn. Oudere respondenten geven aan dat de verhoogde eisen een rol hebben gespeeld bij het besluit om te stoppen als vrijwilliger. Ook het hebben van kinderen heeft invloed op de uitstroom door verhoogde eisen. Onder vroegtijdig uitgestroomde vrijwilligers spelen ontevredenheid en de verhoogde eisen de belangrijkste rol voor uitstroom. Wel geeft een overgroot deel respondenten aan dat gezondheidsproblematiek en drukte in werk en privé ook een rol hebben gespeeld. Binnen de uitstroom door ontevredenheid, verhoogde eisen en de combinatie van drukte in werk, brandweer en privé kan de brandweer de meeste invloed op uitoefenen. Respondenten geven aan dat meer waardering en inspraak van vrijwilligers een passende bindingsmethode zou kunnen zijn.
Naar aanleiding van het voorgaande wordt aanbevolen focusgroepen te vormen van de respondenten die aan dit onderzoek hebben deelgenomen en met deze mensen in gesprek te gaan over uitstroomredenen en bindingsmethoden die in de enquête besproken zijn. Daarnaast is het van belang dat vrijwilligers zich gehoord voelen. Door hier meer tijd aan de te besteden kan de uitstroom mogelijk beperkt worden. Verder is er veel weerstand tegen het Periodiek preventief medisch onderzoek (PPMO). Het kan van toegevoegde waarde zijn om de test te herzien en te onderzoeken voor welke vrijwilligers dit onderzoek van belang is. Voorts wordt aanbevolen de uitstroomcijfers bij personeelszaken te registreren en op een juiste manier te bewaren. Ten slotte wordt aanbevolen een methode te ontwikkelen om argumenten bij uitstroom helder te krijgen.