Samenvatting

Dit onderzoek is verricht om nieuwe verdienmodellen te onderzoeken voor Stichting Kostbaar Salland. De stichting beheert een landschapsfonds dat is gevuld door Stichting IJssellandschap (als private partij), de gemeenten Deventer, Olst- Wijhe, Raalte en de provincie Overijssel. De huidige inkomstenbronnen voor Stichting Kostbaar Salland zijn: gemeentelijke subsidies, provinciale subsidies en de streekrekening. De Stichting bevindt zich nu en komende jaren midden in een langzame maar zekere transitie. Die transitie heeft alles te maken met enerzijds een terugtrekkende overheid op het gebied van behoud en beheer van het landschap(bezuiniging) en anderzijds de ontwikkeling van de participatiesamenleving waarbij bewoners zelf verantwoordelijkheid willen en kunnen nemen voor een (groene) leefomgeving. Om dit onderzoek te verrichten is er een antwoord gezocht op de volgende adviesvraag; ‘’Hoe kan Stichting Kostbaar Salland nieuwe inkomsten genereren uit het vrijetijdsgebruik van het cultuurlandschap in Salland door toeristen/recreanten om daarmee hen een bijdrage te laten leveren aan het behoud en beheer en inrichting van dit attractieve landschap ' '? Om deze vraag te beantwoorden zijn in het theoretisch kader de kernbegrippen landschapsbeleving, agrarisch cultuurlandschap, verdienmogelijkheden vrijetijdsbesteding (in natuur en landschap) en businessmodel gedefinieerd. Daarna is er deskresearch verricht in de vorm van een documentenanalyse. In het veldonderzoek zijn er 7 interviews afgenomen om de behaalde resultaten te bespreken en om vanuit ervaringen uit de praktijk te leren.
Vanuit bovenstaande onderzoeksmethoden is er gebleken dat de vrijetijdsgebruikers niet bereidt zijn om direct te betalen voor het landschap. Ze maken nu kosteloos gebruik van het landschap wanneer ze bijvoorbeeld in de natuur gaan wandelen of fietsen. Het is vanzelfsprekend. En ze betalen hiervoor al in de vorm van belastinggeld. Dit punt kwam ook heel sterk naar voren in de interviews. Er is gezocht naar indirecte manieren om een verdienmodel te creëren. Uit de documentenanalyse is gebleken dat vrijetijdsgebruikers bereidt zijn om een meerwaarde te betalen voor biologische streekproducten. Er is een tevens een groei te vinden in de documentenanalyse van de groep wandelaars en fietsers in agrarisch- en natuurgebieden bij de leeftijdsgroepen boven de 41 jaar. Vanuit de benchmark en het businessmodel van Canvas is gebleken dat Stichting Kostbaar Salland zich moet gaan richten op naamsbekendheid vergroten en samenwerken met lokale ondernemers. Voor het advies is gekozen om deze twee te verbinden met elkaar en bij deze keypartners het verdienmodel toe te passen. Door de agrariërs en ondernemers aan de stichting te binden door het organiseren van bijeenkomsten en verstrekken van kennis en advies om zodoende ze te helpen met de verkoop van de streekproducten en ze te stimuleren, zullen ze bereidt zijn om mee te werken. Hier zal Salland Marketing tevens een belangrijke rol in gaan spelen. De opbrengsten worden uitbesteed aan het beheer en onderhoud van het landschap, wat dus weer een opbrengst zal opleveren voor de agrariërs en ondernemers. Deze opbrengsten worden gegeneerd door een afdracht van 5 % van de verkoopprijs van een product door de  betrokken agrariërs en lokale ondernemers af te staan aan Stichting Kostbaar Salland. Om het aantrekkelijk te laten zijn voor de meewerkende ondernemers zullen ook zij een percentage bovenop de verkoopprijs doen zodat ze zelf geen verlies leiden. Vanuit het implementatieplan en de begroting is gebleken dat met deze constructie en met inzet van vrijwilligers het eerste jaar het geïnvesteerde geld terugverdiend kan worden. Door de duurzame samenwerking met de agrariërs en lokale ondernemers zal dit in de toekomst een verdienmodel zijn waarmee je de natuur kunt beheren en onderhouden