Samenvatting

Sinds de inwerkingtreding van de Participatiewet zijn gemeenten verantwoordelijk voor de invulling van het beleid met betrekking tot het opleggen van een maatregel (verlaging van de uitkering) wanneer iemand die een bijstandsuitkering ontvangt zich niet aan de bij de uitkering behorende verplichtingen houdt. Uit onderzoek van de Inspectie Sociale Zaken en Werkgelegenheid (uitgevoerd in 2017) is gebleken dat gemeenten verschillend invulling geven aan dit beleid. Daarnaast wordt beleid ook binnen gemeenten verschillend uitgevoerd door consulenten. Hierdoor ontstaat volgens de inspectie het risico op rechtsongelijkheid.
In Deventer wordt het re-integratiebeleid uitgevoerd door Deventer Werktalent. Hier bestaat het beeld dat consulenten verschillend omgaan met het maatregelenbeleid en op verschillende wijze gebruik maken van hun discretionaire ruimte. Daarbij bestaat de indruk dat er verschillen bestaan in de uitvoering van het maatregelenbeleid tussen de drie teams die in hun werk met het maatregelenbeleid in aanraking komen. In navolging van het onderzoek van de Inspectie Sociale Zaken en Werkgelegenheid is in dit afstudeeronderzoek door middel van een interview, een enquête en literatuuronderzoek onderzocht op welke wijze consulenten van Deventer Werktalent gebruik maken van hun discretionaire ruimte en of verandering hierin wenselijk is. Hierbij is specifiek onderzocht welke verschillen er zijn wanneer alle consulenten dezelfde casuïstiek voorgelegd krijgen.
Gebleken is dat consulenten van Deventer Werktalent in de uitvoering van het maatregelenbeleid verschillen in de afweging die ze maken en de factoren die ze hierin mee laten wegen. Deze verschillen lijken te herleiden te zijn naar de teams waarin wordt gewerkt. Een verklaring hiervoor zou kunnen liggen in de verschillen in de (duur van) de relatie met de cliënt. In het opleggen van de maatregel wordt echter veelal hetzelfde besloten. Er is dus géén sprake van rechtsongelijkheid voor de burger.
Uniformiteit in maatwerk is een paradox, maar uit de literatuur blijkt dat een bepaalde mate van bureaucratie noodzakelijk is om eenduidigheid in de uitvoering van gemeentelijk beleid te waarborgen en rechtsongelijkheid te voorkomen. Consulenten geven aan hier ook behoefte aan te hebben.
Dit onderzoek zou op grotere schaal ingezet kunnen worden om te meten of er sprake is van de rechtsongelijkheid in de uitvoering van beleid.