Samenvatting

Eerder gepubliceerd in Tijdschrift voor Lerarenopleiders, 2021, nr.2
Studenten van de lerarenopleiding basisonderwijs (pabo) voeren in het laatste jaar van hun studie doorgaans zelfstandig een praktijkonderzoek uit, dat getoetst wordt aan de hand van een verslag. Lerarenopleiders van Hogeschool Saxion en vanuit het werkveld vroegen zich af of met een andere insteek van het afstudeeronderzoek de onderzoekende houding van studenten en de aansluiting bij de onderwijspraktijk beter gerealiseerd zouden kunnen worden. Daarom is een nieuwe variant ontwikkeld en beproefd: Lesson Study als afstudeeronderzoek. Studenten formuleerden in groepjes op basis van een analyse van de schoolcontext een onderzoeksvraag en ontwikkelden met behulp van de theorie vervolgens samen een les. Deze les werd uitgevoerd, geobserveerd en nabesproken door de studenten, waarbij het denken en leren van leerlingen centraal stond. We onderzochten in hoeverre ‘Lesson Study als afstudeeronderzoek’ geschikt is om het onderzoekend vermogen van pabo-studenten te stimuleren, en welke aanpassingen in het ontwerp nodig zijn voor implementatie. Zes deeltijdstudenten en twee voltijdstudenten hebben deelgenomen (twee groepen van vier studenten). De groepen werden begeleid door twee docenten. Door middel van een vragenlijst, interviews en docentenlogboeken is antwoord verkregen op de onderzoeksvragen. Op basis van de resultaten concluderen we dat de onderzoekende houding van studenten in dit afstudeeronderzoek ruim voldoende is gestimuleerd en de onderzoeksvaardigheden zijn bevorderd. Met name het praktijkgerichte karakter van de Lesson Study en de samenwerking tussen studenten worden als positief ervaren door studenten en opleiders. Wanneer een aantal kleine aanpassingen wordt doorgevoerd ten aanzien van de ondersteuning, planning en informatieoverdracht en de vorm en eisen die gesteld worden aan het eindproduct goed worden (her)overwogen, kan deze vorm van afstuderen met succes worden geïmplementeerd.