Samenvatting

Samenvatting: Tbs heeft al lange tijd te maken met een imagoprobleem. Dit is ongeveer vijftien jaar geleden begonnen toen er zich een aantal ernstige incidenten met tbs’ers voordeed. Deze incidenten werden breed uitgemeten in de media en sindsdien komt bijna ieder incident in de krant. Door de opeenstapeling van incidenten rond het jaar 2000 kwam hier meer aandacht voor. Het zorgt vaak voor discussie en verontwaardiging in de samenleving als er een incident met een tbs’er plaatsvindt. Iedereen kent wel de voorbeelden waarbij een tbs’er een strafbaar feit pleegt tijdens een verlof of ontsnapt tijdens een verlof. In totaal zijn er in Nederland jaarlijks 70.000 verloven van tbs’ers. Tijdens het schrijven van deze scriptie was 2013 het meest recente jaar waarvan het aantal ontsnappingen van tbs’ers tijdens het verlof bekend was: 35. Bij twee van deze ongeoorloofde afwezigheden werd een strafbaar feit gepleegd. De reacties van de samenleving zijn vaak heftig als het om tbs gaat en ook in de politiek wordt tbs vaak uitvoerig besproken. Tbs is veel meer dan alleen incidenten, waar het nu eigenlijk alleen over gaat als er over tbs wordt gesproken. Veel deskundigen zijn het erover eens: tbs heeft te maken met een negatief imago. In deze scriptie onderzoek ik waarom het beeld van tbs in Nederland over het algemeen negatief is. Dit doe ik door eerst literatuuronderzoek te doen naar dit onderwerp, te spreken met deskundigen op het gebied van tbs en door middel van een enquête waarmee ik wil onderzoeken hoe er door de Nederlandse samenleving over tbs wordt gedacht. Hiermee wil ik inzicht geven in de oorzaken van het feit dat tbs in Nederland over het algemeen een slecht imago heeft. De Raad voor Maatschappelijke Ontwikkeling (RMO) heeft in 2006 onderzoek gedaan naar de beeldvorming in de media rondom tbs. Volgens de RMO heeft berichtgeving door de media rondom tbs te maken met medialogica. Ook uit mijn onderzoek blijkt dat media een grote invloed hebben op het beeld van tbs in Nederland. Het beeld van tbs is in Nederland over het algemeen negatief, omdat de berichtgeving in de media als het om tbs gaat, voornamelijk negatief is. Incidenten en misstanden worden breed uitgemeten. Het gevolg daarvan is dat een aantal politici hierop reageert door het systeem nog strenger te willen maken. Hierdoor ontstaat er in de samenleving een ongenuanceerd beeld als het om tbs gaat, omdat media er veelal ongenuanceerd over melden, en politici met die ongenuanceerdheid meegaan. Toch valt het negatieve beeld niet alleen de media en de politiek te verwijten; de incidenten die plaatsvinden, vinden nu eenmaal gewoon plaats, daar kunnen media niks aan doen. Er ligt daarom een grote verantwoordelijkheid bij de tbs-klinieken zelf om hun systemen op orde te hebben, waardoor een kliniek niet steeds met incidenten in de media komt. Een ander belangrijk punt is dat de Nederlandse bevolking niet goed genoeg geïnformeerd is over tbs om zelf een genuanceerd beeld te ontwikkelen, omdat de berichten die ze over tbs horen, veelal negatief zijn. Ook daar ligt een kans voor de tbs-klinieken door meer openheid te geven zodat ook de andere kant van het verhaal kan worden verteld. Tenslotte is het interessant om te melden dat, alle negativiteit, geen invloed heeft op wat de Nederlandse bevolking van het systeem zelf vindt: een meerderheid vindt het tbs-systeem goed en zou niet willen dat het wordt afgeschaft. Hoe dit kan, kan ik door middel van de resultaten van dit onderzoek helaas niet vaststellen. Ik zie daarom een interessante mogelijkheid om door middel van de resultaten van mijn onderzoek hier een vervolgonderzoek op te baseren. Summary: TBS has been coping with an image problem for a long time. This problem started about fourteen or fifteen years ago with the occurrence of a number of serious incidents with forensic psychiatric patients. These incidents received a large amount of attention from the media. From then on, almost every incident of this type has been covered in the newspapers. The situation was not always like this: before the serious incidents, newspapers hardly paid attention to incidents with (former) forensic psychiatric patients. The accumulation of incidents around the year 2000 has led to more attention from the media. Incidents with forensic psychiatric patients often create discussion and indignation in society. Almost everyone will be familiar with examples of cases in which a forensic psychiatric patient commits a criminal offence or escapes during his leave. In The Netherlands, the total number of leaves of all psychiatric patients combined is 70.000 per year. In 2013, 35 psychiatric patients fled during their leave. In two of these cases, the patient committed a criminal offence. Despite this number being a small percentage of the total of leaves, the image of TBS is largely determined by these few cases. When TBS is discussed, the reactions of society are often heated and the political debate often seems to focus on the incidents only. However, TBS is much more than just the incidents, which are so often discussed. Many experts agree: TBS has a negative image. In this thesis, I am going to examine why the image of TBS in The Netherlands has a generally negative character. This will all be executed through a mix of desk research, interviews with TBS experts, and an online questionnaire with which I would like to investigate the opinion of the Dutch population on TBS. All of this will allow me to provide more insight into the causes of the negative image of TBS in The Netherlands. The results of this research provide an interesting outlook on the negative image of TBS. This image is generally negative in The Netherlands because of the mostly negative media coverage that TBS receives. Incidents and abuses are extensively reported. A consequence of this is that a few politicians respond by advocating to increase the strictness of the TBS-system even more. The public opinion on TBS is generally undifferentiated because the media reports about TBS in a very one-sided way and politicians follow this view. However, the media and politicians are not the only ones to blame for the negative image of TBS: incidents with forensic psychiatric patients occur nonetheless. Therefore, a large portion of responsibility lies with the TBS-clinics, which should try to improve their systems so that less incidents will occur and, as a result, less will be covered by the media. Another important point is that the Dutch population is not informed enough about TBS to form an objective and nuanced opinion because most reports that they will hear from the media have a negative character. This gives TBS-clinics an opportunity to provide more transparency so that the other side of the story will be known as well and a more nuanced view can be formed. Finally, it is interesting to mention that all the previously mentioned negativity does not affect the opinion of the Dutch population on the system itself: a majority agrees with the current TBS-system and would not want it to be abolished.