Samenvatting

Achtergrond: Overgewicht en obesitas zijn belangrijke risicofactoren voor een aantal chronische ziekten. 40% van de mensen met een hoge sociaaleconomische status (SES) heeft overgewicht. Alhoewel er interventies ter bevordering van gewichtsverlies zijn die specifiek gericht zijn op mensen met een lage SES, zijn geen interventies gevonden specifiek gericht op mensen met een hoge SES. Het doel van deze studie is het in kaart brengen van de factoren die leiden tot gedragsverandering. Daarnaast wordt er een wetenschappelijk onderbouwd programma voor groepsbehandeling voor mensen met overgewicht en een hoge SES ontwikkeld. Methoden: Het onderzoek is gebaseerd op twee onderzoeksmethoden. Allereerst is middels literatuurstudie bestaande kennis verzameld. Het doel van de literatuurstudie was het bundelen van factoren die groepsbehandeling gericht op gewichtsverlies succesvol maken. Daarnaast is een focusgroep gesprek aangegaan met vijf mensen die voldeden aan de doelgroepomschrijving. Een geluidsopname is getranscribeerd en vervolgens zijn de antwoorden gebundeld en geanalyseerd. Het doel van het focusgroep onderzoek was het achterhalen van de behoefte van mensen met overgewicht en een hoge SES ten aanzien van groepsbehandeling ter vermindering van gewicht. Resultaten: Uit de literatuur zijn meerdere succesfactoren naar voren gekomen. Cognitieve gedragstherapie in combinatie met dieet en beweging is belangrijk. Ook is het belangrijk dat mensen beschikken over voldoende kennis om gezonde keuzes te kunnen maken. Daarnaast zijn de volgende motivatietheorieën essentieel gebleken: stage of change, self-efficacy en self-determination theory. De juiste combinatie van gedragsveranderingstechnieken per fase van verandering is essentieel. Het ontvangen van motiverende berichten is in verschillende studies succesvol gebleken. Uit het focusgroep onderzoek kwam sterk naar voren dat er behoefte is aan meer kennis, zodat gezonde keuzes kunnen worden gemaakt. Ook bevestigen zij graag motiverende berichten te willen ontvangen. Conclusie: Groepsbehandeling met als doel gewichtsverlies, voor volwassenen met een hoge SES en overgewicht moet vooral gericht zijn op het vergroten van kennis over gezonde voeding. Daarnaast is het gericht op de pijlers: gedachten, omgeving en bewegen. De eerste bijeenkomsten kunnen het best gericht zijn op het stimuleren van het identificeren van mogelijke barrières. Daarnaast is het opvoeren van de moeilijkheidsgraad van taken belangrijk. De laatste bijeenkomsten kunnen het best gericht zijn op het stimuleren van reflectie op gedragsdoelen en het stimuleren van zelfmonitoring van gedrag. Dit onderzoek wijst op de succesfactoren van de behandeling van overgewicht, mogelijke relevantie van behandeling in groepsverband en de behandeling van overgewicht specifiek gericht op mensen met een hoge SES. Vervolgonderzoek kan de effecten van het ontwikkelde interventieprogramma op gewichtsverlies toetsen door bijvoorbeeld een randomised controlled trial.