Samenvatting

Inleiding Een plantaardig en volwaardig voedingspatroon kan een gunstige aanvulling zijn op de huidige medische behandeling van reumatoïde artritis en artrose wegens o.a. pijnreductie en het anti-inflammatoire effect. De RCT-studie Plants for Joints bestaat uit een leefstijlprogramma waarin het effect van een plantaardig en volwaardig voedingspatroon, beweging en stress-management op de ziekteactiviteit, pijn, stijfheid en functioneren wordt gemeten bij patiënten met reumatoïde artritis (n=80) en patiënten die zowel artrose alsook metabool syndroom (n=80) hebben. Het leefstijlprogramma Plants for Joints maakt gebruik van diverse methoden om gezond gedrag te bevorderen. De wetenschappelijke onderbouwing van de toegepaste methodes in het leefstijlprogramma was nog onbekend. Tevens was het van belang om het inzicht in de succesfactoren en optimalisatiemogelijkheden van de toegepaste methodes te vergroten voor eventueel vervolgonderzoek. Doelstelling: Het inzicht in de succesfactoren, de wetenschappelijk onderbouwde methoden en de optimalisatiemogelijkheden van het Plants for Joints leefstijlprogramma vergroten. Methode Dit onderzoek betrof een literatuuronderzoek en kwalitatief veldonderzoek middels diepte-interviews. Het literatuuronderzoek richtte zich op de wetenschappelijke onderbouwing en optimalisatiemogelijkheden van de toegepaste methodes in het leefstijlprogramma Plants for Joints. De diepte-interviews, welke zijn afgenomen met patiënten die het leefstijlprogramma hadden afgerond (n=10), richtte zich op de verwachting, de succesfactoren, het toekomstbeeld en de optimalisatiemogelijkheden volgens de deelnemers. Resultaten Er zijn 25 wetenschappelijke artikelen geïncludeerd in het literatuuronderzoek. De onderzochte methodes, toegepast in het leefstijlprogramma Plants for Joints, zijn wetenschappelijk onderbouwd en kunnen behouden worden. Binnen een aantal toegepaste methodes in Plants for Joints, zoals het gebruik van Motivational Interviewing (MI) en individuele consulten is er mogelijkheid tot optimalisatie. Tevens duidde het literatuuronderzoek op nieuwe methodes, zoals het stellen van stappendoelen of het gebruik van een stappendagboek, dagboek met bevindingen en een Virtual Reality-bril voor pijnbestrijding. Deze methodes zijn wetenschappelijk onderbouwd, maar worden in het huidige leefstijlprogramma niet toegepast. Uit het veldonderzoek kwamen diverse methodes naar voren welke door de deelnemers werden aangeduid als succesfactoren van het leefstijlprogramma, zoals het gebruik van de stappenteller Fitbit, de kookworkshop en educatie. Ter optimalisatie van het leefstijlprogramma, zowel binnen de huidige methodes als implementatie van nieuwe methodes, zijn er enkele aanbevelingen naar voren gekomen. Deze aanbevelingen zijn onder andere het uitbreiden van individuele begeleidingsmomenten op voeding- en bewegingsgebied en het gebruik van een dagboek met bevindingen als (thuis)opdracht om veranderingen te beoordelen. Conclusie De toegepaste methodes, in het leefstijlprogramma Plants for Joints, lijken effectief op basis van literatuur- en veldonderzoek en kunnen veelal aangehouden worden. Het leefstijlprogramma kan op wetenschappelijke wijze geoptimaliseerd worden door aanpassing van enkele huidige methodes als het implementeren van nieuwe methodes. Dit kan bijdragen aan een vergroting van de effectiviteit van het leefstijlprogramma. Tevens biedt dit resultaat inzicht in de effectiviteit van de methodes op het gebied van voeding, beweging en stressmanagement voor toekomstig onderzoek en/of leefstijlprogramma’s.