![](3D"http://www.socialevraagstukken.nl/wp-content/themes/sv2016/images/=)
Ongeveer vijf jaar geleden liet de toenmalige Rotterdamse wethouder = Marianne=20 van den Anker een proefballonetje op. Volgens haar zouden vooral = Antilliaanse=20 tienermoeders, drugsverslaafden en geestelijk gehandicapten en hun = kinderen=20 verwaarlozen. Om dat te voorkomen stelde de Leefbaar Rotterdam politica=20 gedwongen abortus voor bij deze groepen.
Negatieve waardering van het tienermoederschap =
Het=20
voorstel van Van den Anker destijds was extreem en kreeg veel afwijzende =
reacties. Maar die afwijzing geldt niet voor de negatieve =
waardering van=20
het tienermoederschap. De breed gedeelde maatschappelijke opvatting is =
dat een=20
te jonge moeder zowel zichzelf als haar kind te kort doet. Op die =
gedachte valt=20
het nodige af te dingen.
In de discussie over tienermoeders lopen een wetenschappelijke en = morele=20 problematisering door elkaar. De idee is dat een verstandige jonge vrouw = voldoende middelen tot haar beschikking heeft om zwangerschap op te = jonge=20 leeftijd te voorkomen. De teenager die ondanks pil, spiraal en wat dies = meer zij=20 toch zwanger wordt, zadelt zichzelf en de samenleving op met de = negatieve=20 consequenties van haar lichtzinnige en onverantwoordelijke gedrag. Want, = zo=20 luidt de veronderstelling: een tienermoeder kan vanwege haar jonge = leeftijd niet=20 voor zichzelf en haar kind zorgen. Nuancering van die veronderstelling = is op=20 zijn plaats.
Ouders van tienermoeders draaien bij
Voor mijn=20
promotie-onderzoek heb ik informatie verzameld over 69 tienermoeders, =
afkomstig=20
uit de grote steden en de provincie. Op basis van hun verhalen heb ik =
een=20
beschrijving gemaakt van het leven van jonge moeders. Daarbij zijn drie =
thema=E2=80=99s=20
verder uitgewerkt: de opgaven waar jonge moeders tegenaan lopen, de hulp =
en=20
steun die zij ontvangen, en de miskenning en oneer die hen ten deel =
valt. De=20
opgaven gaan over de levensinrichting van de moeders; het moederschap en =
gezinsleven; en hun positionering in een netwerk.
Het belangrijkste kenmerk van die opgaven is dat er sprake is van een = zekere=20 spanning, die ontstaat omdat bepaalde waarden die de jonge moeders van = belang=20 achten, (nog) niet gerealiseerd kunnen worden. Als een moeder=20 =E2=80=98zelfredzaamheid=E2=80=99 een groot goed vindt, maar het = tegelijkertijd niet wenselijk=20 of mogelijk acht om een deel van de zorg voor haar kind uit te besteden=20 bijvoorbeeld, kan zo=E2=80=99n spanning ontstaan.
Bij het omgaan met deze opgaven en het weer op de rit zetten van hun = leven,=20 is de steun van een informeel netwerk =E2=80=93 vooral de ouders en = moeder van de=20 tienermoeder =E2=80=93 cruciaal. Er zijn echter aanwijzingen dat ook = professionele hulp=20 een belangrijke rol kan spelen, in het bijzonder wanneer informele = netwerken=20 tekortschieten.
Natuurlijk reageren ouders in eerste instantie vaak geschokt op een=20 zwangerschap: ze zijn teleurgesteld, hadden vaak een andere toekomst = voor hun=20 dochter bedacht. Veel tienermoeders die meededen aan het onderzoek, = vertelden=20 echter dat hun ouders naderhand =E2=80=98bijdraaiden=E2=80=99 en de = zwangerschap van hun dochter=20 accepteren. Soms zeggen ze daarbij letterlijk: =E2=80=98Nugaan we er dus = ook blij mee=20 zijn=E2=80=99. In deze steunende relaties is het van belang dat de = hulpbieder zich=20 beschikbaar stelt, nabij is en niet oordeelt.
Hulpverleners moeten niet oordelen
Hoewel de data =
beperkte informatie geeft over professionele hulp, doen de bevindingen =
op dit=20
punt vermoeden dat het ook voor professionele hulpverleners belangrijk =
is om=20
beschikbaar en nabij te zijn en niet te oordelen. Dan wordt het mogelijk =
om de=20
volledige opgaven waarmee moeders geconfronteerd worden te zien. Een=20
tienermoeder die bemiddeling vraagt bij het verkrijgen van een (nieuwe) =
woning,=20
is vaak niet gebaat bij een huis alleen. Zij wil ook steun bij het =
oplossen van=20
de problematiek die achter dat verzoek om een woning schuil gaat. Huis, =
werk,=20
aandacht en erkenning: ze hangen nauw met elkaar samen.
De jonge moeders geven volop voorbeelden van gebrek aan erkenning, of = beter:=20 van oneer en miskenning die hen ten deel valt. Tegelijkertijd doen = zij erg=20 hun best om op een goede manier met hun nieuwe leven om te gaan: ze = willen een=20 goede moeder zijn voor hun kind en een goede dochter voor hun ouders, ze = willen=20 een respectabel burger zijn. En hoewel het moeite kost en met vallen en = opstaan=20 gepaard gaat, slagen veel moeders er ook in om wat van hun leven te = maken. In=20 tegenstelling tot wat de Van den Ankers van deze wereld ook denken: = meiden zijn=20 niet direct afgeschreven als ze op jonge leeftijd een kind krijgen en = proberen=20 voor alles een goede moeder zijn.
Sabrina Keinemans (1980, Den Bosch) studeerde Algemene Sociale=20 Wetenschappen aan de Universiteit Utrecht. Zij werkt als onderzoekster = bij het=20 Kenniscentrum Sociale Innovatie van de Hogeschool Utrecht en is = eindredacteur=20 van het Journal of Social Intervention: Theory and Practice=20 (www.journalsi.org).
Reageer =20
Reageer Reactie annuleren