Samenvatting

Door de snelle groei van het aantal vliegtuigbewegingen in de afgelopen jaren loopt de luchthaven Schiphol vol. Er is hierdoor geen capaciteit meer beschikbaar om meer vliegtuigen te kunnen laten opstijgen en landen, waardoor KLM niet verder kan groeien.

In 2008 zijn er in het Aldersakkoord afspraken gemaakt om hier oplossingen voor te vinden. Één van die maatregelen is het ‘Selectiviteitsbeleid’, om vluchten van de luchthaven Schiphol naar de regionale luchthaven Lelystad te kunnen verplaatsen op basis van verkeersverdelingsregels en zo Schiphol te ontlasten. Deze afspraken en maatregelen hebben nog steeds geen vorm gekregen en de vluchten zijn nog niet uitgeplaatst naar de regionale luchthaven Lelystad, omdat bij het uitplaatsen van vliegtuigen rekening moet worden gehouden met de afspraken over geluidsbelasting, mededinging, discriminatieverbod en het gelijkheidsbeginsel.

Het doel van dit onderzoek is om KLM van adviezen te voorzien, door Europese wet- en regelgeving en beleidsdocumenten in kaart te brengen en te beoordelen op bruikbaarheid die het Nederlandse Selectiviteitsbeleid kunnen faciliteren, zodat KLM haar visie op de noodzakelijke verkeersverdeling kan voorleggen aan de belanghebbende partijen en aanbevelingen aan het Ministerie kan doen, waardoor het Selectiviteitsbeleid zo spoedig mogelijk geïmplementeerd kan worden.

Voor dit onderzoek dient de volgende vraag beantwoord te worden: “Hoe kunnen de verkeersverdelingsregels in het kader van het Selectiviteitsbeleid, op grond van nationale- en Europese wet- en regelgeving en beleidsdocumenten, het best ontworpen worden voor de luchthaven Schiphol waardoor het beleid het meeste kans van slagen heeft?”

Dit onderzoek is verricht op basis van nationale- en Europese wet- en regelgeving omtrent de verdeling van het verkeer tussen luchthavens. Daarnaast zijn verschillende documenten van de Europese Commissie en beleidsdocumenten van Europese lidstaten die de verkeersverdelingsregels toepassen, geanalyseerd.

Belangrijkste conclusies:
1. Verkeersverdelingsregels kunnen alleen worden toegepast als er een luchthavensysteem wordt gevormd
2. Verkeersverdelingsregels dienen niet te discrimineren, transparant, objectief en proportioneel te zijn
3. Lelystad Airport moet aangewezen worden als een gecoördineerde luchthaven
4. Instellen van een local rule
5. Use it or loose it rule
6. Secundaire slothandel biedt kansen
7. Succesvol beleid van Europese luchthavensystemen dienen als leidraad

Advies
1. KLM samenbrengen met Schiphol, belanghebbende partijen en het ministerie om samen een luchthavensysteem te ontwikkelen
2. Onafhankelijke toezichthouder inschakelen om de verkeersverdelingsregels na te leven
3. KLM laten pleiten bij het ministerie om er voor te zorgen dat Lelystad Airport wordt aangewezen als een gecoördineerde luchthaven
4. Binnen KLM de huidige-, nog te gebruiken- en overige slots monitoren
5. In gesprek gaan met alle betrokken luchtvaartmaatschappijen om te kijken naar de mogelijkheden voor secundaire slothandel
6. Gebruik maken van succesvolle Europese luchthavensystemen