Samenvatting

Aan het begin van het schooljaar viel het op dat de leerlingen uit groep vijf van basisschool de Vrijburg zich niet altijd aan de regels en afspraken hielden. De leerkrachten van groep vijf ervaren handelingsverlegenheid in het handhaven van de regels en routines.

Klassenmanagement is een groot begrip en bestaat uit verschillende onderdelen. Het onderzoek richt zich vooral op het invoeren en handhaven van regels en routines (Marzano, 2012). Volgens Johansen (2011) staat slecht klassenmanagement in verband met storend gedrag. Emmer & Stough (2001) stellen dat als het klassenmanagement verbetert, de gedragsproblemen verminderen.

Het handelen van de leerkracht speelt een grote rol in het onderzoek. Docentgedrag is belangrijk (van Acker, 2005; van Lieshout, 2002) en heeft invloed op het gedrag van leerlingen. Daarom is in het onderzoek het handelen van de leerkrachten van groep vijf geobserveerd. Er is gekeken welke positieve bekrachtigingen en strafmaatregelen de leerkrachten van groep vijf toepassen. Vervolgens is er onderzocht welke aanpassingen er gemaakt kunnen worden in dit handelen zodat de leerlingen de regels en afspraken beter naleven.
Uit de resultaten van de onderzoeksinstrumenten blijkt dat in groep vijf vaak leerlingen uit de klas worden verwijderd. Daarnaast maken de leerkrachten veel gebruik van mondelinge correcties.

Uit een vragenlijst aan de leerlingen is duidelijk geworden dat ze de regels wel kennen maar dat deze niet altijd consequent door de leerkrachten worden toegepast. Volgens Van der Wolf en Van Beukering (2009) is punctualiteit van de kant van de leraar, zoals op tijd beginnen, een duidelijk signaal naar de leerlingen. Uit observaties blijkt dat leerlingen niet ontvangen worden door de leerkracht als ze ‘s ochtends de klas in komen.
Onderzocht is welke interventies toegepast kunnen worden in groep vijf. Vervolgens zijn de volgende drie verschillende interventies toegepast:
1. The Good Behavior Game;
2. De kinderen meer positief benaderen volgens de uitgangspunten van PBS;
3. Samen met de leerlingen kritisch kijken naar de regels. Er worden eventueel regels· toegevoegd of geschrapt.

Tot slot wordt duidelijk dat de interventies bijgedragen hebben aan verandering in het leerkrachtgedrag. Deze resultaten zijn zichtbaar gemaakt doordat aan het eind van het onderzoek dezelfde onderzoeksinstrumenten zijn gebruikt als aan het begin van het onderzoek. De klassenorganisatie van groep vijf is verbeterd ten opzichte van het begin van het jaar. De leerlingen worden door het beloningssysteem intrinsiek gemotiveerd om zich aan de regels en afspraken te houden.