Samenvatting

Situatieanalyse, probleemformulering en theoretisch kader
De Nederlandse samenleving heeft te maken met een dubbele vergrijzing en dit heeft zijn invloeden op Park Zuiderhout. Aan de ene kant stijgen de levensverwachting, het aantal ouderen en daarmee de complexiteit van de zorg. Aan de andere kant veroudert het personeelsbestand van veel (zorg)organisaties. Bij Park Zuiderhout is op 31 december 2016 ruim één derde van het personeel, namelijk 36,7%, vijftigplusser.
Veel medewerkers bij Park Zuiderhout stromen eerder uit dan de pensioenleeftijd, bijvoorbeeld vanwege het fysiek zware werk, terwijl deze leeftijd de komende jaren stijgt. Daarnaast zijn er momenteel veel veranderingen gaande bij Park Zuiderhout, zoals een nieuw ICT-systeem en de invoering van krachtige teams, en kennen de zorgteams een tekort aan (kwalitatief goed) personeel. Mede hierdoor ligt de werkdruk bij de zorgteams zeer hoog.
Vanuit de situatieanalyse blijkt dat Park Zuiderhout kan investeren in vitaliteit, waardoor de duurzame inzetbaarheid van in het bijzonder de oudere medewerkers kan worden vergroot. Vanwege het gebrek aan een vitaliteitbeleid en de aanwezige plannen op de overige twee onderdelen van duurzame inzetbaarheid, te weten employability en werkvermogen, liggen de kansen voor Park Zuiderhout bij het onderdeel vitaliteit. Dit onderzoeksrapport geeft daarom antwoord op de centrale vraag:
Hoe kan Park Zuiderhout een vitaliteitbeleid effectief in de organisatie implementeren, zodat de zorgmedewerkers in de leeftijdscategorie van vijftigplus duurzamer inzetbaar worden?
Het doel van dit onderzoeksrapport is om een advies te geven aan Park Zuiderhout over het effectief implementeren van een preventief vitaliteitbeleid in de organisatie.
Resultaten, conclusies en aanbevelingen
Vanuit de fieldresearch zijn verschillende resultaten verkregen. Uit deze resultaten blijkt dat de vitaliteit over het algemeen goed is bij de zorgmedewerkers, maar dat er wel verschillende aspecten zijn binnen de organisatie die verbetering behoeven. De zestigplussers ervaren over het algemeen de laagste totale vitaliteit. Zij score de totale vitaliteit met een 7,1. Dit is echter een klein verschil met de leeftijdscategorie 20 – 39 jaar, die gemiddeld een 7,2 geven aan de totale ervaren vitaliteit. De categorie van 50 – 59 jaar scoort de totale vitaliteit op een 7,3.
Vitaliteit wordt gevoed door vier vitaliteitsbronnen, te weten mentaal welzijn, fysiek welzijn, sociaal welzijn en spiritueel welzijn. De categorie 50 – 59 jaar ervaart van deze vitaliteitsbronnen fysiek welzijn als laagste, de categorie van zestigplus ervaart het mentaal welzijn als laagste. Beide categorieën ervaren een sterke spiritueel welzijn.
Toch blijkt aandacht voor vitaliteit een belangrijk onderwerp voor de medewerkers. Mede dankzij dit onderzoek hebben de zorgmedewerkers het er met elkaar over gehad en hierbij speelde de vraag: ‘Hoe gaan we het tot ons 67e volhouden?’. Dit wordt bevestigd in de interviews met vijftigplussers, waarin de helft aangeeft er (bijna) zeker van te zijn niet tot aan de pensioengerechtigde leeftijd in de huidige functie te blijven werken bij Park Zuiderhout.
De implementatie van een vitaliteitbeleid, het hoofdadvies van dit onderzoeksrapport, kan hier verandering in brengen. Dit vitaliteitbeleid dient opgezet te worden met de visie dat oudere medewerkers krachtig zijn en veel passie voor het werk hebben, dat door de organisatie beter benut kan worden. Uit het fieldresearch blijkt tevens dat er verschillend wordt gereageerd op voorgelegde interventies. Er is dus maatwerk en ruimte voor regie van de medewerkers nodig. Om dit mogelijk te maken, wordt er geadviseerd om vitaliteitgesprekken te implementeren. Tijdens deze vitaliteitgesprekken kan worden geïnventariseerd wat voor de betreffende medewerker toegevoegde waarde heeft en worden mogelijkheden voorgelegd die de vitaliteit kunnen versterken. Maatwerk, ruimte voor input van de medewerkers en de rol van teamleiders spelen een cruciale rol bij het effectief implementeren van het vitaliteitbeleid bij Park Zuiderhout.