Samenvatting

Inleiding: Onderzoek toont aan dat meerdere Nederlandse ziekenhuizen één of meer complementaire zorginterventies toepast wanneer de basisinterventies onvoldoende uitkomst bieden. Binnen de behandeling van een patiënt met brandwonden wordt geadviseerd om, aanvullend op de reguliere behandeling, ook gebruik te maken van niet-farmacologische interventies zoals, complementaire zorginterventies. Het Brandwondencentrum Groningen wil onderzoeken of complementaire zorg toepasbaar is voor de patiëntencategorie, volwassen patiënten met brandwonden, die opgenomen is op de verpleegafdeling van het Brandwondencentrum Groningen en of deze vorm van zorg uit te voeren is door de zorgprofessionals van het Brandwondencentrum Groningen.
Doelstelling: Binnen 20 weken wordt er middels wetenschappelijke literatuur en co-creatie (vragenlijst) met de zorgprofessionals van het Brandwondencentrum Groningen een aanbeveling gegeven over mogelijke complementaire zorginterventies en wat het effect is van complementaire zorginterventies voor volwassen patiënten met brandwonden. Dit om de mogelijke complementaire zorginterventies in een vervolgonderzoek, middels een tweede vragenlijst die in dit onderzoek als conceptversie is opgesteld, door de zorgprofessionals van het Brandwondencentrum Groningen te laten toetsten op toepasbaarheid van de complementaire zorginterventies.
Samenvatting methode: Dit onderzoek betreft een participatief actie onderzoek met een aangepaste kwalitatieve dataverzamelingsmethode. Binnen dit onderzoek is enkel de oriënterende fase van participatief actie onderzoek uitgewerkt. De eerste oriënterende vragenlijst is uitgezet tijdens het onderzoekvoorstel onder acht verpleegkundigen om de behoefte van de zorgprofessionals van het Brandwondencentrum Groningen te meten. De uitkomst van de eerste oriënterende vragenlijst, is meegenomen als actiepunt. Het actiepunt van dit onderzoek betreft een systematische literatuurstudie. Een tweede concept vragenlijst is opgesteld om de resultaten van de systematische literatuurstudie te kunnen meten op toepasbaarheid en bruikbaarheid van complementaire zorginterventies. De tweede concept vragenlijst is gereed om in een vervolgonderzoek, samen met een theoretisch kader, officieel uit te zetten.
Resultaten: Uit het actiepunt, de systematische literatuurstudie, kwamen drieëntwintig onderzoeken over complementaire zorg en brandwondenpatiënten naar voren. Van deze drieëntwintig onderzoeken zijn acht onderzoeken op basis van de methodologische beoordeling geïncludeerd. De acht geïncludeerde onderzoeken tonen voornamelijk een significant verschil aan in de pijn- en angstintensiteit van patiënten met brandwonden die in aanraking zijn gekomen met verschillende complementaire zorginterventies. Daarnaast wordt er een verhoogd ontspanningsniveau, een verbeterde kwaliteit van leven en een afname van de behoefte aan een farmacologisch middel aangetoond. Discussie: Volgens het wetenschappelijke bewijs zijn de complementaire zorginterventies: Hypnose, Virtual Reality (VR), muziek, massage, aromatherapie, multimedia zelfzorg educatie en Therapeutic Touch (TT) een effectieve aanvulling op de reguliere behandeling bij een patiënt met brandwonden. De mening van de zorgprofessionals over de toepasbaarheid van deze complementaire zorginterventies moet in een vervolgonderzoek, uit de tweede vragenlijst, blijken.
Conclusie: Complementaire zorg is, volgens het wetenschappelijke bewijs, een geschikte interventie om de pijn- en angstintensiteit bij patiënten met brandwonden te verminderen. Daarnaast kan het de behoefte aan farmacologische behandeling verminderen en het ontspanningsniveau van de patiënt met brandwonden verhogen, wat leidt tot een verhoogde kwaliteit van leven van brandwondenpatiënten. Echter, kan complementaire zorg niet gezien worden als een vervanging van een farmacologische behandeling, zoals een behandeling met opiaten. Complementaire zorg is geschikt als aanvulling op de reguliere zorg, mits de verpleegkundige voldoende geschoold is in het toepassen van deze complementaire zorginterventies.
Belangrijkste aanbevelingen: Er moet meer onderzoek gedaan worden binnen het Brandwondencentrum Groningen om aan te kunnen sluiten bij de behoefte van de zorgprofessionals. Het vervolgonderzoek kan vormgegeven worden door de overige stappen (diagnostische fase, ontwikkelfase, actiefase en evaluatiefase) van participatief actie onderzoek alsnog uit te voeren binnen het Brandwondencentrum Groningen.