Samenvatting

Door middel van dit actieonderzoek, uitgevoerd in de middenbouw van een speciale school voor basisonderwijs, wil de leerkracht in de rol van onderzoeker antwoord krijgen op de vraag of binnen zes weken het excellente niveau van consolideren, oftewel het inoefenen van nieuwe woorden en de betekenisaspecten ervan, volgens de aanpak Met woorden in de weer kan worden bereikt. Centraal staat de uitvoering van de consolideerfase volgens de aanpak Met Woorden in de Weer (MWIDW) van Van den Nulft en Verhallen (2002). Dit is een aanpak voor woordenschatvergroting waarbinnen de vaardigheden van de leerkracht een centrale rol spelen. Literatuur is geraadpleegd om zicht te krijgen op het belang van woordenschatonderwijs en inzicht te krijgen in de manier waarop kinderen woorden leren. Tevens is nagegaan wat de consolideerfase precies inhoudt en welke leerkrachtcompetenties vereist zijn voor een excellente uitvoering. Aangezien binnen actieonderzoek een belangrijke rol is weggelegd voor reflectie, is ook hier aandacht aan besteed. Om de onderzoeksvraag te kunnen beantwoorden, is eerst de beginsituatie vastgesteld. Hiervoor heeft de critical friend op twee momenten geobserveerd en heeft de leerkracht een kijkwijzer ingevuld. Vervolgens heeft de leerkracht gewerkt aan het vergroten van twaalf leerkrachtcompetenties gericht op het excellent kunnen consolideren. Hiervoor zijn gedurende zes weken 23 consolideeroefeningen uitgevoerd. Om inzicht te krijgen in de leerervaringen van de leerkracht is dagelijks een logboek bijgehouden en is op basis van een wekelijkse video-opname de reflectiecyclus van Korthagen doorlopen. Om vast te kunnen stellen of de leerkracht aan de vereiste competenties voldeed, hebben (met het oog op de betrouwbaarheid) zowel de leerkracht als de critical friend wekelijks een kijkwijzer ingevuld. Tenslotte zijn de ervaringen van de kinderen met de uitgevoerde consolideeroefeningen door middel van beoordelingsformulieren in kaart gebracht. Op basis van de onderzoeksresultaten kan geconcludeerd worden dat het voor een leerkracht werkzaam op een speciale school voor basisonderwijs mogelijk is binnen zes weken het excellente niveau van consolideren volgens MWIDW te bereiken.