Samenvatting

Achtergrond: Er zijn verschillende onderzoeken die aantonen dat effectief teamwerk resulteert in
betere resultaten en het bereiken van de gestelde doelen. Binnen het voortgezet onderwijs wordt
in teams gewerkt. Zo kan een sectie lichamelijke opvoeding gezien worden als een team. Om de
effectiviteit van de sectie LO te onderzoeken is in deze studie gebruik gemaakt van het driepolig
gedragsmodel van Hovelynck (2000). De procedure en het proces om te komen tot een product. Er
is met name gekeken naar de interne taak van het team, de verschillende aspecten van
teameffectiviteit en de taak van de procesbegeleiding om te komen tot een beter product.
Er is nog weinig onderzoek gedaan naar teameffectiviteit binnen het onderwijs, en meer specifiek
vaksecties lichamelijke opvoeding (LO).
Doel: Het doel van dit onderzoek is om inzicht te krijgen in welke mate verschillende aspecten en
kenmerken van teameffectiviteit aanwezig zijn bij docenten LO. Er is onderzoek gedaan of er een
verschil is tussen kleine en grote secties op aspecten van teameffectiviteit. Ook is onderzocht op
welke manier leidinggevenden aandacht geeft aan teamfunctioneren binnen de sectie LO en hoe
dit tot uiting komt.
Methode: Er is gebruik gemaakt van een combinatie van vragenlijstonderzoek en
semigestructureerd interview. Acht aspecten van teameffectiviteit (doelen, rollen, teamrelatie,
teamproces, relatie tussen teams, probleem oplossen, passie en verbondenheid, vaardigheden en
leren) zijn door middel van een vragenlijst, de Team Effectiveness Questionnaire, voorgelegd aan
docenten LO.
Daarnaast werden semigestructureerde interviews afgenomen bij schooldirecties en
leidinggevenden in het voortgezet onderwijs. Hiermee werd inzicht verkregen op welke manier
schooldirecties of leidinggevenden aandacht hebben voor teameffectiviteit binnen de sectie LO.
Zesentachtig docenten LO hebben de vragenlijst ingevuld en zeven leidinggevenden hebben hun
medewerking verleend aan het semigestructureerd interview.
Resultaat: Alle acht aspecten en kenmerken van teameffectiviteit scoren tussen de M=2,0 en
M=2,4. Waarbij de norm van ‘aanwezigheid van een aspect’ ligt tussen de scores 1 en 2,9. Er is een
significant verschil tussen de gemiddelde scores van kleine en grote secties op de aspecten
teamproces en rollen. Waarbij de kleine secties (≤5 sectieleden) op beide aspecten gemiddeld
hoger scoren dan grote secties (≥6 sectieleden). De geïnterviewde leidinggevenden die hebben
meegewerkt aan dit onderzoek geven aan dat er geen beleid is op het beoordelen van het
functioneren van teams. Wel wordt aangegeven dat er individuele gesprekken zijn over het
functioneren, maar niet als zijnde het team in zijn totaliteit.
Conclusie: Hoewel er aspecten van teameffectiviteit teruggevonden worden, lijken de LO
docenten zich hiervan minder bewust te zijn.
Daarnaast hebben leidinggevenden nog weinig aandacht voor teameffectiviteit bij secties LO. Het
verdient aanbeveling om meer aandacht op het gebied van procesbegeleiding te hebben. Betere
aandacht voor de teamfase waarin een vaksectie LO zit, om doelgericht te kunnen handelen. Het
creëren van mogelijkheden en faciliteiten binnen de organisatie (procedure) om de vaksectie LO
bewust bezig te laten zijn bij het realiseren van doelen (product) en investeren in de begeleiding
van de vaksectie LO in het als procesbegeleiding (proces).