Samenvatting

Dit profileringsproject is geschreven vanuit de opleiding Pedagogiek en is in opdracht van Jeugdbescherming Brabant vestiging Den Bosch uitgevoerd.
De probleemstelling die binnen het onderzoek centraal staat luidt als volgt: Jeugdzorgwerkers binnen Jeugdbescherming Brabant vestiging Den Bosch weten niet hoe het beste te handelen in een situatie waarbij een jongere tussen de 12 en 18 jaar, die zich bevindt in een complexe scheiding van zijn of haar ouders, aangeeft dat hij of zij geen contact meer wil met één ouder.
Daarop voortbordurend is het doel van dit onderzoek dat er een aanbeveling gegeven gaat worden over hoe de jeugdzorgwerkers van Jeugdbescherming Brabant vestiging Den Bosch het beste kunnen handelen ten aanzien van het werken met jongeren van 12 tot 18 jaar die zich bevinden in een complexe scheiding van hun ouders en aangeven geen contact meer te willen met één ouder. Hiervoor is de volgende onderzoeksvraag opgesteld: Hoe kunnen jeugdzorgwerkers van Jeugdbescherming Brabant vestiging Den Bosch jongeren van 12 tot 18 jaar die zich bevinden in een complexe scheiding van hun ouders en geen contact meer willen met één ouder zodanig begeleiden dat het (toekomstig) welzijn van de jongere gewaarborgd wordt? De daarbij zes geformuleerde deelvragen zijn: Wat zijn de gevolgen voor de psychosociale ontwikkeling van een jongere van 12 tot 18 jaar wanneer hij of zij zich in een complexe scheiding van zijn of haar ouders bevindt? Welke aspecten spelen mee in het handelen van de jeugdzorgprofessional in een complexe scheidingssituatie rondom de spanningsvelden loyaliteitsconflict, autonomieontwikkeling en keuzevrijheid? Hoe worden de op dit moment gehanteerde werkwijzen om een complexe scheiding te begeleiden door de jeugdzorgwerkers van Jeugdbescherming Brabant vestiging Den Bosch ervaren? Welke ervaringen hebben jongeren van 12 tot 18 jaar die zich in een complexe scheiding van hun ouders bevinden met betrekking tot spanningsvelden, o.a. loyaliteitsconflict, de autonomieontwikkeling en de keuzevrijheid, ten aanzien van hun ouders? Hoe ervaren jongeren van 12 tot 18 jaar die zich in een complexe scheiding van hun ouders bevinden de begeleiding vanuit Jeugdbescherming Brabant vestiging Den Bosch? Wat hebben jongeren van 12 tot 18 jaar nodig in de begeleiding vanuit Jeugdbescherming Brabant vestiging Den Bosch ten aanzien van een complexe scheidingssituatie van hun ouders, aldus de jongeren?
Om een antwoord te kunnen geven op de onderzoeksvraag heeft er literatuur- en praktijkonderzoek plaatsgevonden. Binnen het literatuuronderzoek is er gebruik gemaakt van actuele wetenschappelijke bronnen. In het literatuuronderzoek worden de gevolgen voor de jongeren van 12 tot 18 jaar die zich bevinden in een complexe scheiding van hun ouders beschreven. Ook wordt er binnen het literatuuronderzoek ingegaan op het loyaliteitsconflict, de autonomieontwikkeling en de keuzevrijheid die daarbij een rol spelen. Daarnaast komt de handelingswijze en de inhoud van de aanpak ‘Complexe Scheidingen’ aan bod. Wat betreft het praktijkonderzoek zijn er twaalf interviews afgenomen. Hiervoor zijn drie respondentengroepen benaderd, namelijk vijf jeugdzorgwerkers, vijf jongeren en de oprichter en tevens trainer van de aanpak ‘Complexe Scheidingen’ (tevens ook jeugdzorgweker). Voor het afnemen van de interviews is voor een half-gestructureerd interview gekozen. De analyse van de interviews is middels coderen verwerkt.
Uit de resultaten van het literatuur- en praktijkonderzoek kan geconcludeerd worden dat de jongeren er behoeften aan hebben om nog meer betrokken te worden bij gesprekken en het proces van hun ouders. Daarbij is het kenbaar maken van de eigen mening van de jongeren zeer essentieel. Met betrekking tot de vormgeving van de begeleiding van Jeugdbescherming Brabant vestiging Den Bosch komt er nadrukkelijk naar voren dat de jongeren aansluiting en een open houding van belang vinden en dat ze gehoord willen worden. Daarop aansluitend zouden de jeugdzorgwerkers graag meer handvatten aangereikt willen krijgen om met jongeren van 12 tot 18 jaar in gesprek te gaan. Ook blijkt dat er nog een aantal aandachtspunten zijn ten aanzien van de inhoud van de aanpak ‘Complexe Scheidingen’.
Op basis hiervan worden vijf aanbevelingen aan Jeugdbescherming Brabant vestiging Den Bosch gedaan, namelijk:
- Het bieden van een luisterend oor en een open, toegankelijke en helpende houding.
- De start van een training in kind gesprekken.
- Passendere en betere begeleiding en hulpverlening op maat.
- De inhoud van de aanpak ‘Complexe Scheidingen’ kritisch bekijken.
- Een krachtigere visie uitdragen ten aanzien van de inzet van de aanpak ‘Complexe Scheidingen’.
Eventueel vervolgonderzoek zou zich kunnen richten op het waarborgen van het welzijn van de jongeren.