Samenvatting

Samenvatting:
Dit is een afstudeerproject naar aanleiding van een communicatieprobleem in het Catharina-ziekenhuis. Vanuit de verpleegkundigen in het Catharina-ziekenhuis komt veelvuldig de vraag naar informatie over de veranderingen en bijzonderheden met betrekking tot de fysiotherapeutische behandelingen. De schriftelijke en mogelijk mondelinge informatieoverdracht over de vorderingen en/of bijzonderheden van de fysiotherapeutische behandelingen van de patiënt tussen de fysiotherapie en verpleging op de afdelingen neurologie, algemene chirurgie, orthopedie en longziekten verloopt niet zoals gewenst. De verpleegkundigen weten namelijk niet wat de fysiotherapeut voor behandeling geeft en ze weten niet wat voor activiteiten de patiënt al kan en mag. Er zijn al pogingen ondernomen om de overdracht tussen fysiotherapie en verpleegkunde te verbeteren, maar deze zijn allemaal gestrand. Het is dus van belang om te weten te komen wat hiervan de oorzaken zijn. Daarom zijn de volgende drie hoofdvragen gesteld:
1. Hoe vindt de huidige schriftelijke en mondelinge informatieoverdracht plaats tussen de fysiotherapie en de verpleegkundigen?
2. Waarop zijn ondernomen pogingen ter verbetering van de schriftelijke informatieoverdracht, over de vorderingen en/of bijzonderheden van de patiënt met betrekking tot de fysiotherapeutische behandeling, tussen de fysiotherapie en de verpleging tot nu toe gestrand?
3. Welke manier van informatieoverdracht is wenselijk en hoe kan de huidige manier worden verbeterd?

Werkwijze
Om meer duidelijkheid over het probleem te krijgen zijn er interviews met vier verpleegkundigen en twee fysiotherapeuten van het Catharina-ziekenhuis gehouden. Met de informatie uit de interviews zijn er twee enquêtes opgesteld. Één voor alle verpleegkundigen en verzorgenden (ongeveer 200) en één voor alle fysiotherapeuten (17) die werkzaam zijn op desbetreffende afdelingen. Er is ook een rondvraag gehouden in drie andere ziekenhuizen en om alle gevonden informatie te ondersteunen is er naar wetenschappelijk onderbouwde onderzoeksartikelen gezocht.

Resultaten
Uit de enquête blijkt dat de meningen over hoe goed de schriftelijke informatieoverdracht op dit moment verloopt erg verschillen. Wel vinden de meeste geënquêteerden (57% van de fysiotherapeuten en 70% van de verpleegkundigen) dat de huidige manier van schriftelijke informatieoverdracht een negatieve invloed heeft op de patiënt. De oorzaak van de slechte communicatie ligt aan de fysiotherapeuten (6,7 % van de fysiotherapeuten en 11,6% van de verpleegkundigen) of aan beide partijen (40% van de fysiotherapeuten en 30,4% van de verpleegkundigen)
Als oplossing zien de meeste het liefst een nieuw formulier in het verpleegkundige dossier. (60% van de fysiotherapeuten en 53% van de verpleegkundigen) Dit formulier zou eventueel uit een aankruisformulier mogen bestaan zolang er maar dingen bij geschreven kunnen worden. Er zou alleen bij veranderingen en bijzonderheden iets overgedragen moeten worden, dus niet na elke behandeling. Vooral de veranderingen in mobiliteit, begeleiding en transfer moeten worden overgedragen. Daarnaast zou er duidelijkheid moeten komen over welke fysiotherapeut welke patiënt behandelt.
In de rondvraag bij de drie andere ziekenhuizen bleek dat in al deze ziekenhuizen wordt overgedragen met behulp van een formulier of een blanco vel met lijnen in het verpleegkundige dossier van de patiënt. Deze dossiers hangen aan het bed van de patiënt en worden tijdens bezoekuren weggehaald. Er wordt na elke behandeling overgedragen, wat tussen de twee en tien minuten kost. Een groot voordeel voor de patiënt is dat er minder dubbele vragen worden gesteld als er goed wordt gerapporteerd. Doordat het dossier aan het bed van de patiënt hangt wordt de patiënt meer betrokken bij zijn eigen ziekteverloop. Bij het rapporteren wordt er zo min mogelijk gebruik gemaakt van jargon.
Uit de wetenschappelijk onderbouwde onderzoeksartikelen blijkt dat patiënten er bij gebaat zijn als er goed wordt overgedragen tussen disciplines. Zo wordt de patiënt actief betrokken bij zijn behandelingen en dit heeft een positief effect op de sociale impact van de patiënt. Verder blijkt uit onderzoek dat de opleiding van de verpleegkundige, de tijd die de verpleegkundige al werkzaam zijn op de afdeling en op welke afdeling ze werkzaam zijn niets te maken heeft met het niveau van communiceren. Uit een ander onderzoek blijkt dat een elektronisch patiëntendossier een goede oplossing zou zijn. Ook blijkt uit onderzoek dat nieuwe bevindingen meteen moeten worden gerapporteerd, zodat anderen dit meteen toe kunnen passen. Verder moet de schriftelijke overdracht mondeling ondersteund kunnen worden.

Conclusies
Na alle resultaten met elkaar te hebben vergeleken zijn de volgende conclusies getrokken. Er wordt voor iedere afdeling apart een schriftelijk plan gemaakt met dezelfde basis. Het plan bestaat uit een formulier met aankruismogelijkheid voor de fysiotherapeut en schrijfruimte voor de fysiotherapeut en eventueel ook de verpleegkundige. Bovenaan noteert de behandelende fysiotherapeut een aantal patiëntgegevens. Daaronder kunnen verschillende categorieën worden aangestreept en veranderingen in het verloop van de behandeling kunnen worden gewijzigd door de datum te noteren. Op de achterkant van het formulier is schrijfruimte beschikbaar. Hier kunnen onduidelijkheden worden toegelicht en kunnen verpleegkundigen eventueel nog iets rapporteren.
Het formulier zal worden opgeborgen in het verpleegkundige dossier. Het dossier zal niet aan het bed komen te hangen, maar blijft op dezelfde plaats als voorheen. Aangezien een elektronisch patiëntendossier niet op korte termijn toepasbaar is, is deze mogelijkheid niet onderzocht in het Catharina-ziekenhuis.

Aanbevelingen
Een aanbeveling is om onderzoek naar multidisciplinaire communicatie in het algemeen te doen. Aanbevelingen specifiek voor het Catharina-ziekenhuis zijn een onderzoek naar de mondelinge communicatie, onderzoek naar samen rapporteren van fysiotherapie en ergotherapie op de afdeling neurologie, verder onderzoek naar implementatie van het formulier en onderzoek naar daadwerkelijk gebruik van het nieuwe rapportageformulier. Op dit moment wordt er in het Catharina-ziekenhuis al gewerkt aan een elektronisch patiëntendossier.

Summary:
This is a graduation project written by physiotherapy and nursing students from the Fontys University of Professional Education in Eindhoven. The project is based on a communication problem in the Catharina-hospital. Nurses from several departments would like to know what kind of treatment the patients get from the physiotherapist. Besides they would like to get instructions how to treat a patient best. The goal of this project is to improve communication between physiotherapists and nurses on the neurological, surgical, orthopaedic and lung departments.
At first two physiotherapists and four nurses from mentioned departments were interviewed. With the results from the interviews two questionnaires have been made. One for all the physiotherapists and one for all the nurses from the departments in question. Interviews have been held in three other hospitals about their ways of communication between physiotherapists and nurses. At last evidence based literature about communication between physicians and paramedics is collected to support the results from the interviews and the questionnaire.
The conclusion of our survey is a form is needed for information transfer between physiotherapy and the nursing department. At this form the physiotherapist can write down and mark the treatment and changes in treatment of the patient. The form contains empty spaces enabling the physiotherapists to note down time and date of additional remarks. In this way the nurses are completely informed about the patients situation concerning physiotherapy. The form contains topics like mobilising, transfers, breathing, aids, escort and support during walking and motivation of the patient.
The form will be placed in the nurse documentation at the nurses office.