De grootste kennisbank van het HBO

Inspiratie op jouw vakgebied

Vrij toegankelijk

Terug naar zoekresultatenDeel deze publicatie

Een waarderend onderzoek met als doel de zelfsturing van de leerlingen te verhogen.

Rechten: Alle rechten voorbehouden

Een waarderend onderzoek met als doel de zelfsturing van de leerlingen te verhogen.

Rechten: Alle rechten voorbehouden

Samenvatting

Dit praktijkgericht onderzoek vindt plaats in een middelbare school in Vlaanderen met richtingen op ASO-, TSO- en BSO-niveau. De aanleiding was de uitval van leerlingen in het tweede jaar van de tweede graad ondanks de remediëringsinitiatieven die worden aangeboden.
Een literatuurstudie toont dat het belangrijk is leerlingen zelfsturende vaardigheden aan te leren. Deze bevorderen de leerprestaties en het zelfstandig functioneren in onze maatschappij. Zelfsturend leren bestaat volgens Zimmerman en Kitsantas (2007) uit drie fasen: de voorbereidingsfase, de uitvoeringsfase en de reflectiefase. In dit onderzoek focus ik me op de reflectiefase.

Op onze school worden er op het einde van zowel het eerste als het tweede trimester leerlingencontacten gehouden met minder goed scorende leerlingen om hen te laten stilstaan bij hun leerproces zodat ze het eigen leren meer in handen nemen en zo de zelfsturing verhogen. Dit proberen we te bereiken door leerling en leraar samen te laten reflecteren over het afgelopen trimester en te zoeken naar hoe het in het daaropvolgend trimester beter kan. Een bevraging bij zowel leerlingen, leraren als ouders leerde dat dit initiatief enerzijds als waardevol wordt beschouwd maar anderzijds weinig oplevert. Er wordt enkel gefocust op wat niet goed gaat, er is te weinig tijd voor een gesprek, er is geen opvolging … zijn vaak gehoorde klachten.

Met een focusgroep bestaande uit zes collega’s van verschillende vakgroepen, lesjaren en onderwijsniveaus ga ik op zoek naar een antwoord op volgende onderzoeksvraag:
Welke interventie(s) rond (zelf)reflectie van leerlingen in het tweede jaar van de tweede graad kan ik als begeleider samen met de leraren ontwikkelen met als doel de zelfsturing van leerlingen van onze school te verhogen?

Door middel van de 4D-cyclus van appreciative inquiry heb ik geprobeerd bovenstaande onderzoeksvraag te beantwoorden. Appreciative inquiry is een oplossingsgerichte veranderfilosofie waarbij niet vertrokken wordt van het probleem maar wel van de wens die erachter schuilt. De focus in dit onderzoek ligt niet op het zo klein mogelijk houden van de schooluitval maar op het bevorderen van de persoonlijke groei. Dit positief kernthema ligt in de lijn met onze schoolmissie en -visie: “Klaar voor de toekomst”. Appreciative inquiry bestaat uit 4 fasen. Tijdens de discoveryfase ging ik met de werkgroep op zoek naar initiatieven die reeds goed verlopen. Tijdens de dreamfase verbeelden we de toekomst die we voor ogen hebben. In de designfase worden er een aantal voorstellen gedaan die de werkgroep haalbaar ziet en worden deze getoetst bij de verschillende vakgroepen. In de deliverfase doet de focusgroep een concreet voorstel bij de directie hoe we volgend schooljaar de leerlingen beter kunnen begeleiden op weg naar persoonlijke groei. Daarbij beogen we een groeidocument en regelmatige opvolgingsgesprekken tussen leraar, leerling en ouders. De eerste stap die hier reeds werd gezet is de planning van de gesprekken.
- September: kennismakingsgesprek tussen klassenleraar, leerling en ouders
- Oktober: evaluatie van de afgelopen maanden door de leerling. Er wordt gepeild naar zowel zaken die goed lopen als naar werkpunten.
- November: gesprek klassenleraar en leerling waarbij acties worden geformuleerd op basis van de voorbereiding van de leerling.
- December: opvolgingsgesprek klassenleraar, leerling en ouders. De leerling bereidt dit voor op basis van het ingevulde document van november en het behaalde resultaat december.
Tijdens dit onderzoek sta ik ook stil bij mijn rol als begeleider. Aangezien ik weinig ervaring heb in het begeleiden van collega’s en dit ver buiten mijn comfortzone ligt, was dit een grote uitdaging.

Toon meer
OrganisatieFontys
OpleidingMaster Educational Needs
AfdelingFontys Opleidingscentrum Speciale Onderwijszorg
Datum2022-08-15
TypeMaster
TaalNederlands

Op de HBO Kennisbank vind je publicaties van 26 hogescholen

De grootste kennisbank van het HBO

Inspiratie op jouw vakgebied

Vrij toegankelijk