Samenvatting

Leerlingen uit het zesde jaar beroepsonderwijs maken nog steeds fouten tegen de werkwoordspelling. Dit probleem doet zich voornamelijk voor als ze homofone werkwoorden moeten vervoegen, waarbij twee spellingsmogelijkheden voor één uitspraak mogelijk zijn. Dat komt door de werking van ons woordgeheugen (Chamalaun, 2019). Doordat we één vorm van het werkwoord vaker zien dan de andere vorm, gaan we de meest voorkomende vorm opschrijven. Daarnaast is het grammaticaal bewustzijn bij de leerlingen onvoldoende ontwikkeld waardoor ze moeilijk tot de juiste werkwoordspelling kunnen komen (Sandra et al., 2001).

Ook maken de leerlingen nog veel werkwoordsfouten bij schrijfopdrachten. Dat zou te wijten kunnen zijn aan het feit dat leerlingen zich vooral richten op de inhoud van de schrijfopdracht en niet meer op de werkwoordspelling omdat de cognitieve belasting van zo’n opdracht te hoog ligt (Willemen et al., 2002). Tijdens mijn literatuurstudie kwam ik het werkwoordenwiel tegen (Nooit meer dt-fouten met werkwoordenwiel, 2021). Dit is een draaiende schijf waarmee de leerlingen volgens een stappenplan en het matchen van kleuren en figuren tot de juiste werkwoordspelling kunnen komen. Ook biedt het werkwoordenwiel grammaticale ondersteuning door geheugensteuntjes over hoe je de persoonsvorm in een zin kan vinden. Dit werkwoordenwiel leek me perfect om uit te testen in één van mijn klassen om na te gaan of de leerlingen met het gebruik ervan betere leerresultaten behalen dan zonder het gebruik ervan. Daarom startte ik een vergelijkend actieonderzoek op met de volgende onderzoeksvraag: Wat is het verschil in leerresultaten bij de leerlingen van 6 Houtbewerking die het werkwoordenwiel wel en niet gebruiken tijdens gewone werkwoordsoefeningen en schrijfopdrachten?

Daarvoor vergeleek ik twee klassen van het zesde jaar beroepsonderwijs met elkaar. Eén klas heeft gewerkt met het werkwoordenwiel en de andere klas met een huidig werkwoordalgoritme. Beide klassen startten met een begintoets om het niveau te peilen, daarna volgde een grondige inoefening van de regels en legden beide klassen een tweede toets af. Ook onderzocht ik of het werkwoordenwiel een positief effect heeft op de leerresultaten als het gebruikt wordt tijdens schrijfopdrachten. Na het onderzoek kan voorzichtig geconcludeerd worden dat het werkwoordenwiel daadwerkelijk een positief effect heeft op de leerresultaten van de leerlingen. Maar omdat het onderzoek kort van duur was en omdat maar twee klassen met elkaar vergeleken zijn, is verder onderzoek noodzakelijk. In de toekomst zullen in een vervolgonderzoek meerdere klassen door verschillende leerkrachten geëvalueerd worden na het gebruik van het werkwoordenwiel om daarna een betrouwbaardere conclusie te trekken over het positieve effect van het werkwoordenwiel.