Samenvatting

De ziekte van Parkinson grijpt diep in op de levens van de Parkinsonpatiënten en hun omgeving. Niet alleen op motorisch gebied maar ook op niet-motorisch gebied heeft de ziekte grote gevolgen.
Problemen met denken, depressie, apathie, angsten en vermoeidheid zijn voorbeelden van symptomen waarmee de Parkinsonpatiënt en de mantelzorger te maken krijgen (Nederlandse vereniging voor Neurologie, 2018).
Bewegen is belangrijk voor Parkinsonpatiënten. Het helpt om de progressie van de ziekte te vertragen. Uit onderzoek blijkt dat het ook kan leiden tot een daling van medicijngebruik (Van der Kolk, de Vries, Kessels, et al, 2019). Instelling X biedt het gespecialiseerd bewegingsprogramma Positive FIT aan voor Parkinsonpatiënten waarin zij begeleid worden door gespecialiseerde professionals die weten hoe om te gaan met de motorische en niet-motorische symptomen (NOVIzorg, z.d.). Het programma wordt erg gewaardeerd door de deelnemers echter het aantal deelnemers is nog beperkt in relatie tot het aantal Parkinsonpatiënten in de regio waar X werkzaam is. Dit aantal zal overigens nog verder stijgen (Volksgezondheidszorg, 2019). Parkinson is een ziekte die met name op oudere leeftijd voorkomt (Sint Antoniusziekenhuis, z.d.). Gezien de verwachte vergrijzing zal het aantal Parkinsonpatiënten in Nederland dan ook toenemen (Sociaal en Cultureel Planbureau, 2018).
Instelling X wil graag het aantal deelnemers verhogen maar weet nog niet hoe dit zou kunnen.

Dit onderzoek wil hier antwoorden op geven. Daartoe zijn drie groepen uitgenodigd om deel te nemen aan dit kwalitatieve onderzoek. De oudere (65+) deelnemers aan het programma Positive FIT (de sporters), Parkinsonpatiënten (65+) die niet deelnemen (de niet-sporters) en professionals van instelling X. Zij zijn in een persoonlijk gesprek geïnterviewd door de onderzoeker. Doel van het onderzoek is antwoord te krijgen op de vraag: Op welke wijze kan de sociaal agoog ouderen met Parkinson motiveren om deel te nemen aan gespecialiseerde bewegingsprogramma's? Om antwoord te krijgen op deze vraag is ook onderzocht
hoe zij op dit moment worden gemotiveerd, welke belemmerende en bevorderende factoren een rol spelen en wat ouderen met Parkinson nodig hebben van de sociaal agoog. De gesprekken zijn opgenomen en getranscribeerd door de onderzoeker. Vervolgens zijn ze uitgebreid geanalyseerd en verwerkt in drie codebomen. Hieruit bleek dat, ondanks de geringe omvang van de onderzoekspopulaties, er veel data is verzameld. Daarmee konden antwoorden worden gegeven op de onderzoeksvraag.
Uit de resultaten blijkt dat de Parkinsonpatiënt pas open staat voor deelname aan een gespecialiseerd bewegingsprogramma als hij of zij de diagnose Parkinson heeft geaccepteerd. Hier gaat tijd overheen waarin de patiënt nauwelijks wordt begeleid. Dit terwijl tijdige deelname van groot belang is. Ook blijkt dat er geen afspraken zijn gemaakt tussen professionals binnen X en buiten X over de begeleiding van Parkinsonpatiënten, het motiveren van bewegen en het informeren over het programma van X. De onderzoeker heeft zes aanbevelingen gedaan die zouden kunnen helpen om het aantal deelnemers te verhogen. Bijvoorbeeld de inzet van een sociaal agoog die direct na de diagnose de Parkinsonpatiënt gaat begeleiden en die als bruggenbouwer tussen instelling X en professionals buiten X fungeert. Ook is geadviseerd vervolgonderzoek te doen onder grotere groepen sporters en niet-sporters, de effecten
van het programma op psycho-sociale factoren verder te onderzoeken en het onderzoek uit te breiden naar professionals buiten X. Daarnaast is meer promotie van het programma Positive FIT van belang.