Samenvatting

Welke relationeel-ethische aspecten worden zichtbaar in het contact tussen een leerkracht en een kind met autisme wanneer auti-communicatie door de leerkracht ingezet wordt en welke andere relationeel-ethische elementen kunnen het proces van verbinding tussen hen mogelijk verder verrijken? Om deze vraag te beantwoorden is literatuuronderzoek gedaan naar auti-communicatie en de relationele ethiek. Verder zijn acht video-opnames gemaakt van leerkrachten in het (Speciaal) Basisonderwijs in contact met een kind met autisme, van vier tot zes jaar. Tenslotte zijn twee diepte-interviews gehouden met experts. Uit dit onderzoek blijkt dat, wanneer auti-communicatie ingezet wordt door de leerkracht, er bij het kind een beginnende dialoog, zelfvalidatie, verbinding en vertrouwen ontstaan. De relationele ethiek kan een verrijkende werking hebben op auti-communicatie, door interventies in auti-communicatie contextueel te ondertitelen en door circulair verbindend te spreken. Wanneer ouders door de leerkracht betrokken worden in de zorg voor het kind, kan dit verbindend werken en de groeiruimte van het kind vergroten. Een opvallende bevinding in dit onderzoek is het thema lichamelijke aanraking. Wanneer de leerkracht het kind onverwacht zacht aanraakt en er al een basis van vertrouwen tussen hen aanwezig is, verdiept aanraking het proces van verbinding. Het doel van dit onderzoek is kennis en inzicht verkrijgen in de vraag, welke relationeel-ethische aspecten zichtbaar worden in het contact tussen een leerkracht en een kind met autisme wanneer auti-communicatie door de leerkracht ingezet wordt en welke andere relationeel-ethische elementen het proces van verbinding tussen hen mogelijk verder kunnen verrijken.