Samenvatting

Achtergrond en doelstellingenIn sommige dorpen en achterstandswijken in Groningen is er sprake van ernstige bewegingsarmoede bij opgroeiende kinderen. Ongeveer 80% van deze kinderen haalt de beoogde Nederlandse Norm gezond bewegen niet en heeft daarmee nu al een ongezonde levensstijl. Bovendien zorgt verminderde sport- en beweegparticipatie voor een toenemende motorische achterstand waardoor de drempel tot gezond gedrag steeds hoger wordt. Om dit probleem te verminderen is een interventie ontwikkeld waarbij elke dag bewegen onder goede begeleiding centraal staat. Methode Gedurende een half jaar tijd is er gewerkt aan een dagelijks bewegingsaanbod voor alle kinderen op acht basisscholen in Groningen, Appingedam en Veendam. Hierbij is een vakleerkracht ingezet voor het bewegingsonderwijs (2 uren per week), zijn er begeleide actieve pauzes ontwikkeld en is er een naschools aanbod uitgevoerd. De vakleerkracht was de centrale spil om binnen-, tussen en naschools aanbod met elkaar te verbinden. Door middel van vragenlijsten (N=106), (focus)interviews en het gebruik van stappentellers (fitbits) is het effect van deze interventie onderzocht.Resultaten Door de inzet van de vakleerkracht is het aantal gymlessen dat door een vakleerkracht gegeven wordt toegenomen. Volgens zowel leerlingen als betrokkenen uit de scholen is de kwaliteit van het bewegingsonderwijs verbeterd: de leerlingen beoordelen de kwaliteit van de gymlessen gegeven door de vakdocent hoger (leukere en betere lessen), er worden meer verschillende activiteiten aangeboden in de gymlessen en de gymles wordt als leerzamer ervaren. Bovendien komen er in deze gymles meer leerlijnen aan bod. Met betrekking tot het sportaanbod tijdens de schooldag: 82 % van de kinderen doet mee aan de pauze met sportieve activiteiten. Dit resulteert echter niet tot een verhoogd aantal stappen door deze pauze. Uit de interviews blijkt dat deze pauzes wel leuker zijn en leiden tot minder ruzies op het schoolplein. De invoering van de gymles en de actieve pauze hebben niet gezorgd voor een verbeterde doorstroom naar het naschools aanbod. Wel geven de kinderen aan dat er nu meer voorlichting gegeven wordt over het naschools aanbod. Tot slot bleken de kinderen die deel hebben genomen aan dit project meer intrinsiek gemotiveerd te zijn voor bewegen dan kinderen uit de controlegroep. Discussie/conclusie Uit dit onderzoek blijkt dat de gymles door een vakleerkracht en een actieve pauze een positief effect heeft op de bewegingsgedrag en bewegingsattitude van kinderen. Het is echter nog maar de vraag welke leerkrachtvaardigheden en welk aanbod hierbij effectief is. Om de positie van de vakleerkracht te borgen en een meerdaags sportaanbod te kunnen garanderen is meer onderzoek op het gebied van bewegingsonderwijs, actieve pauzes en naschools aanbod gewenst.