Samenvatting

Er is weinig tot niets bekend over de inzet van het pedagogisch klimaat in het hbo, terwijl er in de literatuur over dit onderwerp al veel geschreven is met betrekking tot basisonderwijs en voortgezet onderwijs. Het lectoraat Jeugd en Opvoeding zou daarom graag een antwoord krijgen op de vraag hoe medewerkers en studenten van de Academie voor Sociale Professies (ASP) het pedagogisch klimaat ervaren. Dit wil het lectoraat, omdat gedacht word dat het pedagogisch klimaat ook een positief effect kan hebben binnen het hbo. Hiervoor is het echter wel noodzakelijk om te weten of hbo studenten ook de basisbehoeften ervaren en in welke mate dit gebeurt. Het ervaren van de basisbehoeften heeft betrekking op hoe studenten aangeven tegemoet te worden gekomen in de behoefte aan autonomie, competentie en relatie. Daarnaast wil het lectoraat weten in welke vorm en in welke mate het pedagogisch klimaat ingezet zou kunnen worden. Vanuit deze gedachte is er vanuit de opdrachtgever een vraag geformuleerd, namelijk: is zicht krijgen op pedagogisch klimaat en de tegemoetkoming aan basisbehoeften daarbinnen, zinnig voor het hbo, voegt het wat toe? Binnen dit brede onderwerp van de opdrachtgever, het pedagogisch klimaat binnen ASP, is in dit onderzoek gefocust op de opleiding Culturele en Maatschappelijke Vorming (CMV).

Een onderzoek naar de gehele opleiding CMV is te breed voor een bacheloronderzoek, wat maakt dat dit onderzoek zich richt op een specifiek onderdeel van het curriculum, namelijk studieloopbaanbegeleiding (SLB). Hiervoor is gekozen omdat de docent bij SLB dicht op de student staat. Dit geeft de docent de mogelijkheid om bewust in te zetten op de basisbehoeften. Daarnaast kadert de keuze voor een specifiek onderdeel van het curriculum het onderzoeksgebied, wat maakt dat de validiteit van het onderzoek verhoogd. Dit gebeurt omdat er gericht onderzoek gedaan word, waaruit gericht een aanbeveling uitgesproken kan worden.

Naast de hierboven aangegeven reden om voor SLB te kiezen, is er in de aanpak van SLB bij CMV de laatste jaren een verandering in werkwijze geweest. Tot twee jaar geleden was de werkwijze individueel gericht, met een aantal individuele bijeenkomsten tussen begeleider en student. Op dit moment is de werkwijze meer groepsgericht, met groepsbijeenkomsten met de volledige klas en enkele individuele bijeenkomsten. Er wordt meer aandacht geschonken aan groepsprocessen en de relatie tussen begeleider en de student, en tussen begeleider en de klas. Uit de evaluatie studieloopbaanbegeleiding 2011-2012 is gebleken dat deze verandering door de docenten als zeer positief ervaren wordt. Zij hebben nu een betere band met de studenten en weten beter wat er speelt onder de studenten. De vraag is of dit gevoel ook de ervaring is van de studenten en of deze verschuiving gevolgen heeft op de ervaring van tegemoetkoming aan de basisbehoeften.